Categorie archief: politiek

De socialistische dominostenen

Geef een reactie

Spanje en Catalonië zijn geen landen voor coalities. Veel kiezers vonden het maar vreemd, de laatste zeven jaar, de tripartito die in Catalunya regeerde: de gematigde nationalisten van CiU hadden twee keer de meeste stemmen, maar socialisten (PSC), republikeinse nationalisten (ERC) en groenen (IC-V) vormden twee keer een meerderheidsregering waarin zij het nooit echt goed met elkaar konden vinden. De crisis heeft definitief een einde aan het experiment gemaakt, de drie verloren gisteren samen 20 zetels in het parlement en de regio keert terug naar de tijden van de gaullistische premier Jordi Pujol; zijn ‘dolfijn’ Artur Mas mag voor CiU gaan regeren, met 62 zetels iets minder dan de absolute meerderheid (68), maar met voldoende voorsprong op de verslagen rivalen. En het hele apparaat kan zo weer op de kop, want op honderden departementen, van ministeries tot de nationale TV3 en Catalunya Ràdio, heersen en presenteren mensen die door de socialisten en hun partners zijn benoemd en nu weer voor beschermelingen van CiU moeten plaatsmaken…

Catalonië was één van de laatste socialistische, progressieve bolwerken in Spanje, maar diezelfde crisis betekent het begin van een val van linkse dominostenen. In maart volgend jaar zal de PSC voor het eerst in de democratie ook het gemeentebestuur van Barcelona aan CiU verliezen en de enquetes voorspellen tevens een flinke nederlaag voor premier Zapatero in de algemene verkiezingen voor heel Spanje. Maar die zijn nog twee jaar weg, tijd waarin Zapatero hoopt dat die crisis afneemt én dat hij het defiitieve einde van de ETA kan bewerkstelligen en bekrachtigen, wat weer flink wat stemmen zou opleveren.

In het Catalaanse parlement komen nu meer partijen dan ooit, zeven in totaal. Opvallendste nieuwkomer is de oud-voorzitter van FC Barcelona, Joan Laporta, die met zijn partij voor de onafhankelijkheid (SI) vier zetels binnenhaalde. Net níet genoeg stemmen behaalde de extreem-rechtste PxC (Plataforma per Catalunya), die in enkele gemeenten waar een groot aantal immigranten woont ruim 4% van de stemmen behaalde en bij de komende gemeenteraadsverkiezingen wél eens zijn macht buiten plaatsen als El Vendrell, Vic en Salt zal kunnen uitbreiden.

De Paus reed ‘geneukt’ door de stad

Geef een reactie

Dit zijn Jeon en Lee uit Changwon, een stad uit Zuid-Korea. Oh, zei ik, ik ben nog in Seoul geweest (niet elke westerling is zomaar even in Seoul geweest), in 1988, bij de Olympische Spelen. Tja, toen waren zij drie jaar, zeiden ze; weten ze niks van. Jeon en Lee kwamen gisteravond in Barcelona aan en gingen vandaag de Sagrada Familia bezoeken, net als de meeste toeristen, maar dichterbij dan op deze foto kwamen ze niet. Ik had het al gezegd: het was vandaag geen dag om Barcelona te bezoeken, met talloze afgesloten straten en de gebieden rond de gothische kathedraal in het centrum en de Sagrada Familia 2,5 kilometer verderop volledige no go areas. Ik hou er niet zo van, wanneer je stad in een soort politiestaat wordt getransformeerd, wanneer je voortdurend door drie helicopters en een vliegtuigje uit de lucht wordt gecontroleerd en wanneer je je op straat nauwelijks kunt bewegen omdat de Catalaanse politie zo’n 3.500 agenten uit de hoed heeft moeten toveren – waaronder veel agenten in opleiding – om om de drie meter de volledige veiligheid van de Paus te waarborgen.

Ja, de Paus op bezoek in Barcelona. Beter beveiligd dan Obama. De laatste keer was in 1982, toen brak de hel boven Catalonië los, in de vorm van een ongelooflijk noodweer dat aan verschillende mensen het leven kostte. De mis van Johannes Paulus II werd toen in het Camp Nou gehouden, niet om te benadrukken dat ook voetbal religie is, maar om zo’n 120.000 mensen ervan getuige te kunnen laten zijn. Barcelona maakte hem socio nummer 100.000. Opvolger Benedictus XVI hield de mis in de Sagrada Familia, om 128 jaar na het begin van de bouw de tempel in te zegenen en er een officiële basiliek van te maken.

Het enthousiasme was nou niet erg groot op straat, misschien omdat de Paus zelf Spanje nogal om zijn ongelovigheid had bekritiseerd. Op de zeer regenachtige dag vorig jaar dat de Tour de France in Barcelona arriveerde stonden er vier keer meer mensen langs de kant van de weg. Het is één van de redenen geweest – niet de Tour, maar dat weinige publiek vandaag – dat de chauffeur van de Pausmobiel besloot zowel op de heen- als de terugweg naar en van de Sagrada Familia met een rotvaart door de stad te rijden: niet de beloofde 9 km/u, maar zo’n 50 km/u, zodat mensen die uren hadden staan wachten nauwelijks een glimp van hun religieuze idool konden opvangen. Dit, op deze foto, is het moment dat de Paus vanochtend om 9.10 uur het bisschoppelijk paleis verliet (ja, we waren er vroeg bij) en nog rustig reed. Maar daarná moest je wel heel scherp zijn om hem op beeld vast te leggen. “Iba follado”, zeiden heel veel kinderen tegen hun ouders, wat niet wil zeggen dat de Paus ‘geneukt ging’ (da’s de letterlijke vertaling), maar dat hij bijna een wegpiraat was.

En Jeon en Lee? Die besloten vandaag maar hun route te wijzigen en naar het Park Güell te gaan, om morgen bij de Sagrada Familia terug te keren.

Staking: wat ligt er plat, en wat niet?

Geef een reactie

Geen goeie dag om met het vliegtuig naar Barcelona te komen.  29-S is de dag van de langverwachte algemene staking, de eerste die premier Zapatero in zes jaar voor zijn crisiskauwende kiezen krijgt. Áls het vliegtuig al heeft kunnen vliegen en op El Prat is geland, dan moet je nog in de stad zien te komen, en dat wordt een lange wandeling als je niet iemand hebt die je ophaalt. (Het zijn trouwens vooral  de Spaanse maatschappijen die last van de staking hebben; de eerste Transavia-vlucht is om 8.17 gewoon geland, maar dat is wel één van de slechts 20% van de vluchten die normaal zullen worden uitgevoerd; KLM vliegt vandaag niet op Barcelona…) Vanaf 9.45 rijden er in en rond Barcelona geen bussen en treinen meer (dat zal tot 17 uur en vanaf 20 uur zo blijven/zijn) en de piketten zorgen er bij de terminals voor dat geen taxichauffeur, óók niet degenen die wél zijn gaan werken, passagiers oppikt. In het verleden zorgde dat nog wel eens voor incidenten.

Spanje is vanochtend met de staking tegen de hervormingen van de arbeidsmarkt en -wetten opgestaan zonder te weten hoeveel mensen die oproep van de vakbonden precies zouden volgen. Nergens in Europa zijn de vakbonden (de socialistische UGT en de oud-communistische CCOO) zo machtig als in Spanje en is het, bijvoorbeeld, zó moeilijk om mensen te ontslaan, maar in deze tijden van crisis wil niet iedereen meer naar de bonden luisteren. Mensen kunnen zelfs het salaris van deze ene dag niet missen. “Ik ben het eens met de staking, maar doe zelf niet mee,” was deze dagen het meest gehoorde argument. Niettemin kúnnen zij vandaag gewoon niet werken, zeker niet bij de grote bedrijven uit de industrie, bouw en het transport, omdat de piketten de toegangen tot de bedrijven en bedrijfsterreinen hebben geblokkeerd.

De meeste winkels lijken wel te openen vandaag, al zijn er soms geen verse producten omdat de toegangen tot de grote distributiemarkten, zoals Mercabarna, zijn versperd. Sommige radiostations zenden alleen muziek uit en de voetbalwedstrijd van Valencia wordt vanavond op TV zonder commentaar uitgezonden. Zo zullen in de loop van de dag nog talloze anecdotes opduiken.

De monddode Guardia Civil

Geef een reactie

Vandaag gingen 20.000 agenten van de Guardia Civil in Madrid de straat op om te protesteren tegen hun belabberde werkomstandigheden, hun lage salarissen en het strenge regime waaraan zij worden onderworpen. Geen geliefd korps, die mannen met hun vreemde tricornio, dat driepuntige hoofddeksel dat, hoe lachwekkend het ook lijkt, vroeger enorme angst en respect inboezemde. Haat ook, natuurlijk. Maar uiteindelijk zijn het ook mensen, en als zodanig hebben zij één van de minst prettige baantjes die er in Spanje bestaan; niet voor niets zijn meestal vader én zoon (en nu ook dochter) Guardia Civil, krijg je dat via de familie mee, ook al omdat veel van hen in speciale kazernes wonen met hun gezin.

Maar ze mogen niks. Vooral niet praten. Anders dan andere politiekorpsen mogen de agenten van de paramilitaire Guardia Civil geen vakbond hebben. Elk openbaar protest wordt gestraft met cel of tijdelijke ontzegging van het loon. Daarom is het ook uniek dat die 20.000 vandaag de straat op gingen. De rechter had hen toestemming gegeven, dus durfden er veel nu wel, al zullen sommigen flink op hun flikker krijgen wanneer hun meerderen hen op foto’s in de krant zien.

Ik heb het twee keer meegemaakt, die achterlijke structuur van de Benemérita, die trouwens voortreffelijke, zeer gespecialiseerde agenten heeft die ook humanitaire missie’s in het buitenland uitvoeren. Heel lang geleden maakte ik een verhaal over een toenmalige dodenweg bij Sitges. Een verkeersagent liet me in de kazerne in Vilanova i la Geltrú de statistieken van de talloze ongelukken zien, plus de brief die de Guardia Civil naar de overheid had gestuurd om te vragen de weg eens te verbeteren. Een maand later belde hij me op: hij was drie maanden geschorst, zonder salaris ook, omdat hij mij die documenten had laten zien.

Jaren later: het lukte me op het vliegveld van Barcelona de belabberde controles te omzeilen en zonder instapkaart in een vliegtuig naar Lissabon terecht te komen. Groot schandaal toen dat in de krant kwam. Een agent van de Guardia Civil belde me op, hij wilde me ontmoeten op een geheime plaats, het kantoortje van de illegale vakbond die ze hadden. Dacht dat ze boos op me waren, dat ze flinke straf hadden gekregen om het falen van die controle. Maar ze waren dolblij, nu konden ze eindelijk uitleggen wat een kolerezooi het op het vliegveld was, met een autoritaire chef, patrouillewagens die het niet deden en talloze ziekmeldingen. Nieuw verhaal dus. Maar ik zou nooit mogen zeggen, vroegen ze me, waar ik hen had ontmoet en wie zij waren.

Oneindige verkiezingscampagne

Geef een reactie

Nog tweeëneenhalve maand te gaan en ben er nu al moe van. Premier José Montilla van Catalonië heeft vandaag de verkiezingen voor 28 november uitgeschreven en al mag de campagne officieel pas twee weken daarvoor beginnen, de strijd is al vier jaar lang bezig. Zo is Spanje, zo is ook Catalonië, een uiterst gepolitiseerde samenleving. In Nederland hebben de kranten ‘binnenlandpagina’s’ waarop o.a. het politieke nieuws komt te staan. In Spanje hebben ze allemaal aparte pagina’s política; het andere binnenlandse nieuws komt op de maatschappij-pagina’s. Dus zijn we hier elke dag in staat om vijf, zes, zeven pagina’s alleen met binnenlandse politiek te vullen. De radiozenders hetzelfde: de ochtendprogramma’s beginnen altijd met een politieke tertulia (een gesprek van wijsneuzen) en daarna een interview met een politicus, bijna alle werkdagen van het jaar. Geen ontkomen aan.

En dan nu nog eens de verkiezingen eroverheen. Met direct al protesten, geschreeuw, aandachttrekkerij. Die datum is niet goed, vindt de oppositie, omdat dat weekeinde ook Barça-Real Madrid wordt gespeeld. Dat kan op zaterdag zijn, maar dus ook de zondag van de verkiezingen. Schande, vindt de CiU, nu al acht jaar in de oppositie. Dat doet aan Franco denken, zei vandaag iemand van die partij. Wat het uitmaakt, verkiezingen en voetbal op dezelfde dag? “Om de aandacht van de economische problemen af te leiden,” aldus CiU. Maar dat is het niet. Die partij gaat op 28-N dik winnen, aan de linkse coalitie PSC-ERC-ICV komt dan een einde. Lijsttrekker Artur Mas van CiU ziet eindelijk zijn droom bewaarheid, hij wordt de nieuwe president. Normaal zouden dan alle voorpagina’s van 29 november exclusief voor hem zijn. Maar als Barça die zondag schittert tegen Real? Dan zal Mas die ruimte in het nieuws moeten delen met Messi. En dat vindt-ie niet leuk.

Nog tweeëneenhalve maand te gaan met de allang overbekende argumenten. Enig voordeel is dat hier een regering vrij snel gevormd is, dat we niet daarna nog eens maanden met een formatie bezig zijn.

Weer naar school na 10 weken vakantie

Geef een reactie

Ouders haalden opgelucht adem, vanochtend. ’t Is weer voorbij, die lange zomer. De derde week van juni waren de kinderen van de lagere- en middelbare school al vrij, vandaag zijn ze weer begonnen. Hele ophef, in Catalonië, omdat het schooljaar een week eerder dan gebruikelijk is begonnen. Leraren boos, maar veel ouders ook een beetje: die ene week vrij wordt straks ‘ingehaald’ in februari en maart; een soort skivakantie. En waar moeten ze de kinderen dán weer laten, vragen ze zich af, want pa en ma werken dan gewoon.

En waar moesten ze hen de afgelopen 10 (!) weken laten; is elke zomer ook altijd zo’n gedoe. Wekenlang zie je vooral veel opa’s en oma’s met het grut over straat banjeren. Het zal altijd wel een discussie blijven, of de vakantie niet te lang is, of ze hier niet te veel vrije dagen hebben, of het onderwijs gewoon waardeloos is… Zo’n 30% maakt niet eens de middelbare school af.

Een krant publiceerde een graphic, vergeleek vakanties en vrije dagen in verschillende Europese landen met elkaar. En ja, de Catalaanse en Spaanse kinderen zijn héél vaak vrij, niet alleen deze tweeëneenhalve maand in de zomer. Neem de losse vrije dagen buiten de vakantie’s om; in Nederland zijn er slechts drie (volgens die graphic), in Catalonië liefst 13. De eerste eigenlijk al over vier dagen, de 11e september, de nationale feestdag van Catalonië. Maar die valt dit keer op een zaterdag… Misschien dat de kinderen daarom gewoon vrijdag al weer vrij krijgen…

Todos al suelo!

Geef een reactie

Niemand in Spanje sliep, die eindeloze nacht. Deze dagen worden er voor de zoveelste keer herinneringen opgehaald aan de 23 februari van 1981 – voor eeuwig de 23-F in Spanje -, omdat een filmploeg na lang smeken toestemming heeft gekregen twee dagen lang in het gebouw van het Congres te draaien. Het moet de eerste heuse speelfilm over die 23-F worden, de poging tot een staatsgreep geleid door luitenant-kolonel Antonio Tejero van de Guardia Civil, de beroemdste snor uit de moderne Spaanse geschiedenis. “Todos al suelo!” schreeuwde hij. Allemaal op de grond!

De film moet natuurlijk precies op 23 februari volgend jaar, 30 jaar na die golpe de estado, in première gaan. Het is trouwens voor het eerst dat er in het Spaanse parlement gedraaid mag worden.

De camera’s waren die beruchte dag óók aanwezig, maar dat waren vaste, onbemande televisiecamera’s die alle zittingen automatisch opnamen. Gelukkig, want daardoor kon de wereld al heel snel de prachtige beelden zien. Prachtig, omdat die staatsgreep uiteindelijk mislukte en deze mooie minuten in het congres later meer op een poppenkast leken. Mooi om de reactie van de parlementariërs ook te zien. Als de agenten beginnen te schieten, schuilen alleen premier Adolfo Suárez en vicepremier Manuel Gutiérrez Mellado niet. De laatste was zélf militair, zijn hele leven geweest, maar bewees die dag dat het democratische proces, ruim vijf jaar eerder na de dood van Franco ingezet, onomkeerbaar was. De bijna 60-jarige Mellado stond zelfs van zijn bank op om de militairen tot de orde te roepen; zij op hun beurt probeerden tevergeefs hem op de grond te krijgen.

Historisch ook, aan het einde van bovenstaande video, de toespraak van de koning, die in vol ornaat zei de democratie te steunen. Het was het begin van het einde van de coup, die door een ‘witte olifant’ op de achtergrond werd geleid. Er is veel gespeculeerd over diens identiteit, zijn veel boeken over geschreven, maar de meest geprezen is Anatomía de un instante van Javier Cercas, waarvan (nog) geen Nederlandse vertaling voorhanden is.

De Obama’s in Marbella

Geef een reactie

Barack Obama zelf zei al dat hij graag eens zou terugkeren naar de Rambla in Barcelona, waar hij als jonge backpacker in 1988 voor het eerst Spanje proefde. Zijn vrouw Michelle en zijn jongste dochter Sasha hebben vandaag de belofte aan premier Zapatero ingelost om snel eens het zomerse Spanje te ontdekken. Beide kwamen vanochtend aan op het vliegveld van Málaga, waarvandaan zij onder strenge bewaking naar het 5-sterren hotel Villa Padierna in de buurt van Marbella werden vervoerd. Geen slecht oord, zo te zien; ben er zelf nog nooit geweest, maar het is mede beroemd om zijn grote en betoverende ‘spa’.

Ben alleen bang dat ze er wel een fout beeld van Spanje krijgen: Marbella en de decadente haven Puerto Banús zijn weer overstroomd deze weken met steenrijke Arabische sjeiks, die er hun privéfeestjes houden en hun bolide’s in gigantische jachten laten aanvoeren en vervolgens op de kade tentoonstellen. Maar mevrouw Obama en dochter zullen ook cultureel bezig zijn: er staat een bezoek gepland aan Granada en het Alhambra; jammer misschien voor de ‘gewone’ toeristen die al maandenlang kaartjes hebben gereserveerd, want die zullen ongetwijfeld niet op de besproken dag en tijdstip naar binnen mogen.

Barack Obama zelf is in Washington gebleven, waar hij vandaag zonder zijn gezin zijn 49-jarige verjaardag viert. Zijn oudste dochter, Malia, is op een zomerkamp.

Spanje-gekte in Barcelona

Geef een reactie

Sorry voor de niet voetbal-lezers van het blog, maar het zijn niet de dagen om het over een cultureel evenement of mooi pleintje te hebben. Zeker niet in een voor Nederlanders die in Spanje wonen en, omgekeerd, Spanjaarden die in Nederland wonen nu al onvergetelijke week. Iedereen wordt er door vrienden, kennissen en collega’s op aangesproken: voor wie ben je, wie gaat er winnen, waar zal je zondagavond half negen zijn? Zelfs Barcelona begint een beetje te veranderen. Vanavond, kort na de wedstrijd, was er vuurwerk, getoeter op straat, veel Spaanse vlaggen die uit autoruiten wapperden. Geen 40.000 mensen voor een groot scherm als in Madrid; in Barcelona denkt de gemeente er nog niet aan. Zaterdag is er een grote demonstratie voor de zelfbeschikking van Catalonië; dan is een Spaanse triomf, de heersende Spaanse euforie niet echt welkom. Maar ja, dan zien die Catalanen én de rest van Spanje hoe een oer-Catalaan als Carles Puyol, uit La Pobla de Segur, de streek Pallars-Jussà (echt, Cataláánser dan dat kán gewoon niet) de winnende treffer scoort.

Uitzinnige Madrileense verslaggevers op een radio als de cadena SER, in dit geval, gaan dan direct provoceren en beginnen te zingen ‘soy español, español, español’, terwijl ze weten dat Puyol zich nooit van zijn leven een Spanjaard zal voelen, maar nu zijn hang naar onafhankelijkheid ondergeschikt maakt aan een op dit moment groter doel, dat van een voetballer die wereldkampioen wil worden. Makkelijker te verwezenlijken dan de onafhankelijkheid van Catalonië, in ieder geval.

Het zal een mooie zondag worden. Benieuwd wie in Nederland het eerst Alva onder het stof vandaan haalt. Of hebben we gewoon die kennis niet meer? Geen revanche meer voor de 80-jarige oorlog en de wrede Spaanse onderdrukking, die Koning van Hispaniën die we zelfs in ons volkslied nog eren?

Aan de andere kant: bijna alle Nederlanders met bruine ogen, zoals een half-Fries als ik, hebben eeuwenoud Spaans bloed…

PS: Tip aan de Volkskrant: dat Puyol nóóit het Spaanse volkslied meezingt is logisch; niemand doet het, want het volkslied heeft geen tekst…

Spanje-Catalonië voor Amerikanen

Geef een reactie

Ze belden net van een Nederlands TV-programma: mocht Spanje de rivaal van Nederland worden, zouden ze graag in Barcelona sfeer komen proeven. Heb maar weer eens uitgelegd dat het Spaanse elftal hier veel minder leeft dan in Madrid en dat veel Catalanen voor Nederland zouden zijn, zondag. Uitgebreider heb ik dat ook vandaag voor de lezers/lezeressen van het Amerikaanse Vanity Fair gedaan. Bij deze, mijn mijn trotse debuut in het Engels voor een miljoenenpubliek. (Nou ja, miljoenen; voetbal zal ze niet veel interesseren, met Angeline Jolie op de cover… Lees trouwens ook het leuke voorgaande stuk van David Winner over de opvallende vrede tussen Nederland en Duitsland.)

Mijn kop -die boven het verhaal-  komt, natuurlijk, uit de eerste zin van een mooi liedje van The Nits van 20 jaar terug, Sketches of Spain.