Korte update: de twee posts hieronder aangekondigde staking van personeel op de vliegvelden in Spanje gaat de komende maanden vrijwel zeker niet door. Beide partijen hebben een akkoord bereikt. Gewoon vliegen wanneer je wilt dus, tenzij je toch maar het zekere voor het onzekere wil nemen.
Misschien wordt er vóór die tijd een akkoord bereikt tussen de strijdende partijen, maar om het zekere voor het onzekere te nemen bij het boeken van vluchten van en naar Spanje, dit voorjaar en komende zomer, is het handig bovenstaande kalender in acht te nemen. Op de rood gemarkeerde dagen wil het personeel van AENA in staking gaan. AENA is een overheidbedrijf dat deels geprivatiseerd gaat worden en absoluut alle commerciële vliegvelden in Spanje beheert. De stakingsdagen zijn niet willekeurig gekozen, maar vallen meestal samen met feestdagen en het begin en einde van vakanties, dus rond Pasen, op 1 mei en vooral vijf achtereenvolgende dagen rond het begin van de vakanties in juli en bij de wisseling van juli naar augustus. Nog ver weg, dat laatste, maar als je toch rond die tijd moet vliegen, kun je het beter ene paar dagen eerder of later doen.
Een beetje laatste nieuws maar eens: het grootste deel van het Spaanse luchtruim is zojuist om 18 uur vrijdagavond gesloten. De vliegvelden van Madrid, Mallorca en Canarische Eilanden zijn dicht, Barcelona kampt met vertragingen en annuleringen. De verkeersleiders zijn een wilde staking begonnen -ze mogen geen overuren maken, zodat ze niet meer aan de +200.000 euro salaris komen- die in ieder geval tot 1 uur vannacht duurt. En dat op de avond van de grote uittocht, het begin van de Puente de la Constitución, de vakantieweek die veel Spanjaarden benutten. Vanaf Schiphol zijn de avondvluchten naar Spanje officieel ‘vertraagd’, maar ze zullen geschrapt worden. Voorlopig zijn 150.000 reizigers getroffen.
Geen goeie dag om met het vliegtuig naar Barcelona te komen. 29-S is de dag van de langverwachte algemene staking, de eerste die premier Zapatero in zes jaar voor zijn crisiskauwende kiezen krijgt. Áls het vliegtuig al heeft kunnen vliegen en op El Prat is geland, dan moet je nog in de stad zien te komen, en dat wordt een lange wandeling als je niet iemand hebt die je ophaalt. (Het zijn trouwens vooral de Spaanse maatschappijen die last van de staking hebben; de eerste Transavia-vlucht is om 8.17 gewoon geland, maar dat is wel één van de slechts 20% van de vluchten die normaal zullen worden uitgevoerd; KLM vliegt vandaag niet op Barcelona…) Vanaf 9.45 rijden er in en rond Barcelona geen bussen en treinen meer (dat zal tot 17 uur en vanaf 20 uur zo blijven/zijn) en de piketten zorgen er bij de terminals voor dat geen taxichauffeur, óók niet degenen die wél zijn gaan werken, passagiers oppikt. In het verleden zorgde dat nog wel eens voor incidenten.
Spanje is vanochtend met de staking tegen de hervormingen van de arbeidsmarkt en -wetten opgestaan zonder te weten hoeveel mensen die oproep van de vakbonden precies zouden volgen. Nergens in Europa zijn de vakbonden (de socialistische UGT en de oud-communistische CCOO) zo machtig als in Spanje en is het, bijvoorbeeld, zó moeilijk om mensen te ontslaan, maar in deze tijden van crisis wil niet iedereen meer naar de bonden luisteren. Mensen kunnen zelfs het salaris van deze ene dag niet missen. “Ik ben het eens met de staking, maar doe zelf niet mee,” was deze dagen het meest gehoorde argument. Niettemin kúnnen zij vandaag gewoon niet werken, zeker niet bij de grote bedrijven uit de industrie, bouw en het transport, omdat de piketten de toegangen tot de bedrijven en bedrijfsterreinen hebben geblokkeerd.
De meeste winkels lijken wel te openen vandaag, al zijn er soms geen verse producten omdat de toegangen tot de grote distributiemarkten, zoals Mercabarna, zijn versperd. Sommige radiostations zenden alleen muziek uit en de voetbalwedstrijd van Valencia wordt vanavond op TV zonder commentaar uitgezonden. Zo zullen in de loop van de dag nog talloze anecdotes opduiken.
Is vaak het probleem van de Nederlandse kranten en TV- en radiojournaals: brengen ze een week geleden groot het alarmerende bericht dat de luchtverkeersleiders in Spanje in het drukke augustus dreigen te gaan staken, publiceren reacties van reisorganisaties, mensen beginnen hun vluchten al vooraf te annuleren of uit te stellen, in afwachting van de stakingsdata, en dan brengen die kranten en journaals (bijna) niets als de verkeersleiders uiteindelijk besluiten níet te gaan staken. Het toerisme in Spanje steekt net weer een beetje de kop op en populair zijn mensen die tussen de 2 en 3,5 ton verdienen tóch al niet als ze zich erover beklagen dat ze minder verdienen dan voorheen. Het nieuws dus, van gisteren: er komt géén staking, iedereen kan rustig van en naar Spanje gaan vliegen.
Mysterieus beroep, trouwens. Zoek in het fotoarchief van de krant naar beelden van luchtverkeersleiders en ze zijn er bijna niet. Althans, niet op hun werkplek, een soort heilige der heiligen, hun bijzondere wereld. Laatst hadden we een interview met één van hen, een vrouw. Kan me vooral herinneren dat ze vertelde hóe vaak ze dreigende botsingen in het luchtruim voorkomt… Misschien nog meer dan in handen van de piloten zijn we in handen van deze mensen, op de grond.
Heb ze trouwens eens indrukwekkend aan het werk gezien in de film van Paul Greengrass over de aanslagen van 9/11. United 93 was een prachtfilm, ook al omdat bijna alle acteurs amateurs waren en veel mensen zichzelf speelden, óók die luchtverkeersleiders. Eerst die onzekerheid over vluchten die spoorloos van de groene schermen verdwijnen. En dan het moment dat je hun gezichten en reacties ziet wanneer de tweede Boeing zich in het WTC boort… Nog altijd kippevel, brok in de keel.
Edwin Winkels 