Eensluidende vette koppen vandaag in de twee sportkranten van Madrid, AS en Marca. ¿Por qué? Waarom? Het was de repeterende vraag van José Mourinho gisteravond na de 2-0 nederlaag in eigen huis tegen FC Barcelona, waardoor de finale van de Champions League ineens heel ver weg is voor Real. Mourinho kwam met tal van insinuaties, dat Barça bij de UEFA een streepje voor heeft omdat het Unicef op het shirt heeft staan, dat álle scheidsrechters een speler van Mourinho rood geven als hij tegen Barcelona speelt, dat het beschamend is dat Guardiola op deze manier een Champions League wint, en een lang etcetera van een zeer slechte verliezer.
Waarom verloor Real Madrid? We geven, vanuit Barcelona, graag antwoord: omdat Mourinho zonder één van zijn drie dure centurmspitsen (Benzema, Higuaín en Adebayor) begon, drie nummers 9 die overal ter wereld in de basis zouden staan. Omdat Pepe al wedstrijdenlang een rode kaart verdiende en belachelijk hard met gstrekt been doorging op Alvés en omdat Marcelo opzettelijk de noppen in het been van de gevallen Pedro zette en daar niet rood voor kreeg. Omdat Mourinho zijn spelers zo opfokt dat ze zichzelf niet meer zijn. Omdat Real Madrid in de drie laatste wedstrijden een gierig, defensief, hard voetbal speelde dat onwaardig is voor een club met zo’n palmarès. Omdat die ‘koninklijke’ in eigen stadion genoegen nam met slechts 30% balbezit. Omdat Mourinho schijt heeft aan miljoenen kijkers in de hele wereld en resultaat ten koste van alles wil bereiken. Omdat Mourinho in persconferenties voor- en na de wedstrijden alleen maar over scheidsrechters, volle programma’s en tegenstanders klaagt. Omdat de Portugees de toch al grote rivaliteit tussen Real en Barça tot ongezonde hoogte opschroefde. Omdat hij gisteren na afloop niet over dat vreselijke voetbal van zijn eigen ploeg wilde praten. Omdat hijzelf, tegen de regels van de UEFA in, gisteren voorkwam dat het lange gras besproeid zou worden om zo te voorkomen dat de bal bij Barcelona snel zou rollen. Omdat, omdat, omdat…
Bijna kreeg Mourinho met zijn zielige show Barcelona van zijn stuk. Tegen dit Madrid konden de Catalanen, na de fabuleuze 5-0 in de competitie, niet meer schitteren. De tegenstander had zich in loopgraven verstopt en schoot daaruit met scherp, maar niet op doel. Maar gelukkig was daar eerst Afellay, in de Spaanse pers vandaag volop geprezen, en vooral Messi. Altijd weer Messi. Liever Messi dan Mourinho. Duizende keer.
Leo Messi, Xavi Hernández en Andrés Iniesta staan vanavond op een podium in Zürich waar één van hen tot de beste voetballer van de wereld zal worden uitgeroepen. Alle drie kwamen ze op zeer jeugdige leeftijd in het jeugdinternaat van FC Barcelona terecht. Het geheim van de Masia, een reportage vandaag uit het AD. (En voor wie liever beelden ziet dan een aardig verhaal leest: prachtige highlights van de drie uit de laatste Barça-Real, 5-0. Geeft ook een goed beeld hoe die memorabele afdroger verliep:
EDWIN WINKELS
Ergens op de muur van één van de WC’s van de Masia heeft een voetballertje een leus geschreven. Of was het misschien één van de trainers? ,,Voetbal is niet te koop,” staat er. Zestig jonge sporters tussen de 11 en 17 jaar, waarvan 48 voetballers, kunnen het elke dag lezen. En dan kijken ze het raam uit, naar de hoge muren van het Camp Nou op nog geen 100 meter afstand, en weten ze dat dat waar kan zijn, dat je goed voetbal zelf kunt maken, en niet alleen kopen.
Acht van de elf basisspelers van FC Barcelona die eind november de bijeen gekochte aartsrivaal Real Madrid met 5-0 verpletterden komen uit de eigen jeugd, net als trainers Pep Guardiola en zijn assistent Tito Vilanova; de meesten brachten zelf jaren op de Masia, het jeugdinternaat in een oude Catalaanse boerderij uit 1702 door. Acht waren ook de jongens uit die Barça-school die in Zuid-Afrika wereldkampioen met Spanje werden.
Soms gaan doelman Victor Valdés en Andrés Iniesta, auteur van het winnende WK-doelpunt en vanavond mogelijk gekozen tot beste voetballer ter wereld, op bezoek bij de Masia. Valdés: ,,Zo kunnen die jochies zien dat ze wel degelijk hun droom kunnen verwezenlijken, net zoals wij dat hebben gedaan.” Iniesta: ,,En zo zien ze tegelijk dat wij helemaal niet van een andere planeet komen, maar dat we zijn zoals zij.”
Alle spelers die er jaren doorbrachten zeggen dat je een verblijf op de Masia nooit meer vergeet, zeker niet als dat uiteindelijk leidt tot een debuut in het grote Barça. Iets wat niet eenvoudig is. Volgens statistieken die Barcelona hanteert komt zo’n 10% van de jeugdspelers ooit in het eerste elftal terecht en 30 tot 40% wordt ergens anders profvoetballer. De rest valt af, op de lange zware weg naar een voetbalcarrière.
Alle illustere Masia-bewoners zeggen ze ook dat ze in de beginperiode vreselijk moesten huilen, jongetjes van 12 die het ouderlijk huis, soms ver weg, verlieten. Iniesta kwam uit Fuentealbilla, in het zuiden, Arsenal-ster Cesc Fàbregas van de Costa Brava, Guardiola en Puyol uit dorpjes in de Catalaanse binnenlanden.
Guillermo Amor kwam uit Benidorm: ,,Ik heb de eerste maanden alleen maar gehuild, miste mijn familie, miste mijn stad, mijn vriendjes. Het was zwaar. Ik weet niet of ik het één van mijn kinderen zou aandoen.” En dat zegt de oud-speler die nu de directeur van het jeugdvoetbal van FC Barcelona is.
Maar hij staat volledig achter hoe de club die jongens opleidt, “niet alleen als voetballers, maar vooral ook als mensen.” ’s Morgens gaan ze allemaal naar school, ’s middags is er de training en eventueel bijles. De trainers van de jeugd beschouwen zich niet als zodanig, zien zich meer als onderwijzers en tweede vaders. Ze leren de jongens te leven, te genieten, te spelen. Ze leren hen niet te winnen.
Amor is uit de tijd dat de Masia ineens enorm tot bloei kwam, kort na de komst van Johan Cruijff als trainer, in 1988. Voorzitter Josep Lluís Núñez had het internaat in 1979 opgericht, na een grondige verbouwing van de oude boerderij die op het grondgebied van Barça stond. De ervaren Oriol Tort, in 1999 op 70-jarige leeftijd overleden, kreeg er de leiding en liet scouts heel Spanje afstruinen op zoek naar talent. Hijzelf ontdekte Guardiola en Xavi.
De ‘opa’, zoals ze hem op de club noemden, was al negen jaar aan het zwoegen, met veel weerstand van de hoofdtrainers van de club, toen Cruijff zijn redding bleek. De Amsterdammer wilde net als bij Ajax de volledige jeugdopleiding op één lijn hebben. ,,We voetbalden hier al zoals ze bij Ajax ook deden, een 4-3-3, maar onder Cruijff kregen de jongens uit de jeugd eindelijk kans heel vroeg in het eerste te debuteren,” vertelde Tort eens. ,,Het was vroeger triest om te zien dat jongens als Calderé en Rojo pas na hun 25ste in het eerste terechtkwamen. Onder Cruijff was dat nooit gebeurd.”
Cruijff was ook de uitvinder van de ‘vier’, de spelverdeler die het brein van zijn dream team werd. Eerst Milla, daarna Amor, en vervolgens Guardiola, nu de voortzetter van het werk van de Nederlandse ‘profeet’. Beide, Cruijff en Guardiola, vinden ook dat spelers niet groot en sterk hoeven te zijn, net als de oude en wijze Laureano Ruiz, na de dood van Tort de absolute peetvader van de jeugdopleiding van Barça.
Messi, Xavi en Iniesta, vanavond de drie van Zürich, zijn niet langer dan 170 centimeter. Maar ze zijn snel, in spel en in denkwerk, en ongelooflijk technisch. En vooral goede ploegmakkers, altijd denkend aan het collectief. ,,Ze zijn vooral heel erg goede personen, heerlijke jongens. Gunnen elkaar die Gouden Bal. Met de selectie van talenten kijken we ook daar naar, naar het karakter,” aldus Laureano Ruiz.
De 73-jarige Ruiz zal vandaag in één van de twee chartervliegtuigen richting Zürich reizen. Het Barça-bestuur beschouwt de gezamenlijke kroning van Messi, Xavi en Iniesta als een erkenning voor een model, een manier van werken, een filosofie en wil de trainers uit de jeudgopleiding bij het feest betrekken.
Volgend jaar gaat de boerderij dicht, opent Barça een moderner internaat op zijn trainingscomplex buiten de stad, met plaats voor 80 talenten. Meer dan 500 voetballertjes hebben in die ruim dertig jaar op de Masia gewoond, hebben er geleefd, zijn er opgegroeid. Mensen geworden. Messi uit Rosario (Argentinië), Xavi uit Terrassa, een voorstad van Barcelona, en Iniesta uit Fuentealbilla, bij Albacete, kwamen er op hun twaalfde, dertiende terecht. Voor Xavi is dat al meer dan 17 jaar geleden, een eeuwigheid.
,,Ik weet nog dat ze me, toen ik twaalf was, thuis opbelden en tegen mijn vader zeiden dat we naar de Masia moesten komen, voor een test. Een droom, alleen al die testwedstrijd. Ik kon de hele nacht niet slapen van de zenuwen,” herinnert Xavi zich nu, aan het voorlopige einde van een lange, soms loodzware en kostbare weg.
Het WK voetbal is begonnen, niemand kan of wil er omheen. Zeker in Nederland niet, waar ik de afgelopen dagen vooral in saaie vinex- en slaapwijken een explosie aan oranje vlaggetjes heb mogen zien. Nog net vóór de verkiezingen deed vorige week ook een opinieweekblad als Vrij Nederland er aan mee; voetbal is al lang geleden een serieuze bedoening geworden, óók onder intellectuelen. Op de VN-website staat het verhaal onder de verzamelnaam ‘samenleving’ gerangschikt.
Nog eentje dan, de laatste over het wonderkind voorlopig. Messi. Natuurlijk hadden wij het hier al een jaar geleden al over hem, ver vóór de hype van afgelopen week. Toen ook een prachtfoto, Messi in het Bernabéu. Sportkrant Marca doet er vandaag nog een schepje bovenop: de kleine Messi, bijgenaamd De Vlo, helemaal alleen voor de steilste tribunes ter wereld, die zo hoog reiken dat de voetballer op het veld (noch de fotograaf) de hemel bijna niet ziet.
Een goedkope uitzending, zeiden redacteuren Jan en Jacco van De Wereld Draait Door. Ze hadden het over de prijs, trouwens, niet de kwaliteit hoop ik. Mijn vliegticket, 70 euro heen, 100 euro terug, was goedkoper dan menige taxi waarmee een DWDD-gast vanuit Den Haag, Rotterdam of nog verder gehaald en gebracht moet worden. (Weet niet of Jan Mulder ook met taxi helemaal naar Groningen terugging, gisteravond…) Gekkenwerk, natuurlijk, zo’n reis, even heen en weer uit Barcelona voor 9 minuten TV. Maar soms moet je het doen, is het wel eens goed dat anderhalf miljoen mensen (inclusief de nachtelijke herhalingen) je steeds ouder wordende kop eens op TV zien, net kort genoeg om de volgende dag niet herkend te worden, en zeker niet om half zes ’s morgens op Schiphol of in een slapend vliegtuig.
Ik weet dat veel mensen het overdaad vinden/vonden, nóg eens Messi bij DWDD. Ik weet ook dat veel van mijn bloglezers helemaal niet van voetbal houden. De belangrijkste bijzaak van het leven, wie zei het ook alweer? Maar altijd goed voor vermaak, en mooie beelden. Plus de uitdaging binnen 9 minuutjes wat leuks te vertellen en sympathiek brommende stoorzender Jan Mulder te omzeilen…
En zo’n dagelijkse hit als DWDD weer eens, na tweeëneenhalf jaar, van binnenuit zien, een dagje meemaken, blijft een ervaring. Hoe ze het elke keer weer flikken. Matthijs van Nieuwkerk, natuurlijk, altijd snel en scherp – en ongelooflijk slank! word je van witte wijn niet dik? – maar ook die hele ploeg redacteuren en producenten die we nooit op TV zien, maar vanochtend om zeven uur alweer aan het werk gingen om een nieuwe uitzending voor te bereiden.
Wij van de ‘dodebomenjournalistiek’, de ouderwetse kranten, hebben het maar makkelijk. Ben ík toch blij dat ik voor mijn vak nog altijd slechts een blocnote, pen, camera en laptop nodig heb – meer niet.
Zag ‘m dik een uurtje voor de wedstrijd voorbij komen, één van de mannen van Barça die uit de bus naar de kleedkamer gingen. Een kort knikje als groet. Hij wist nog niet wat hij even later ging doen. Of wel. Zich vermaken, zoals hij als klein jochie altijd heeft gedaan. De straat, het trapveldje, de grasmat van het Camp Nou. Het maakt Lionel Messi allemaal niet uit. Voetbal is gewoon leuk, en tegenstanders, ook die van Arsenal, zijn er om uit te spelen, voorbij te dribbelen. Een memorabele avond. En iedereen heeft het erover. De VARA-radio belde al om 7.10 uur vanochtend, de Belgische Radio 1 volgde wat later. En vanavond eventjes bij De Wereld Draait Door, met de heren Spaan en Mulder. Een vliegreisje voor five minutes of fame. Voor Messi.
Hij alleen, dat kleine manneke dat ooit groeihormonen nodig had om wat meer te groeien, het bescheiden joch dat zich vermaakt op een voetbalveld, het ongelooflijke talent dat héél veel van Maradona in zich heeft, die Lionel Messi, helemaal alleen, kwetsbaar en tegelijk onaantastbaar, laat de woede, frustratie, haat en misschien toch ook stille bewondering van de tribune van het Bernabéu-stadion over zich heen rollen.
De foto staat vandaag in de krant Público en is één van de mooiste, treffendste beelden van de historische zaterdagavond. Elk gezicht, elke geheven vinger is een eigen verhaal.
Niet op die tribune maar ervóór, achter de tengere rug van Messi, speelde zich 90 minuten lang voetbal in zijn meest pure vorm af, voetbal als vermaak, dat waarvoor het ooit bedacht is. Mannen die ongelooflijk plezier hebben op het veld. Real Madrid-FC Barcelona 2-6; het hadden er nog veel meer kunnen zijn. Kunstwerken zijn moeilijk te beschrijven, die moet je aanschouwen. Misschien dat één foto gewoon meer dan genoeg is.
Edwin Winkels 