Ik schreef al eens eerder over het geheim achter de jeugdopleiding van FC Barcelona. Vorige week mochten we er ook, bij uitzondering, met de camera’s van de NOS langs. Hierboven de reportage. Nu blijken sommigen die voortdurende lof over het droomvoetbal van Barça een beetje zat te worden. Voor hen een deel uit de laatste column van Willem van Hanegem in het AD. Ik doe het met deze ene zin: “Ik vind het voetbal van Barcelona het mooiste en beste dat ik ooit van mijn hele leven gezien heb”. De Kromme dixit.
// “De kritiek op Barcelona neemt langzaam toe, ik merk gewoon dat er irritatie ontstaat over die ploeg. Niet over het spel, maar over de bijval die Barça in de hele wereld krijgt. Gek is dat toch. Ik geloof echt dat de woede van Arsène Wenger nadat hij met Arsenal in Camp Nou verloren had, met die irritatie te maken heeft.
De man maakte zich absoluut belachelijk en valt eigenlijk nooit meer serieus te nemen. Daar besteed ik verder geen woorden meer aan omdat Sjoerd Mossou het zaterdag in deze krant goed opschreef, de man is gewoon zuur en jaloers.
Ik vind het voetbal van Barcelona het mooiste en beste dat ik ooit van mijn hele leven gezien heb. De elftallen met Pelé, Cruijff en Maradona speelden echt niet beter of aantrekkelijker, nooit.
Ik kan er geen genoeg van krijgen. Het spel van die jongens beantwoordt in alles aan wat ik verlang van een wedstrijd; positiespel, snelheid, aanvallend, attractief en eigenlijk ook wel heel optimistisch voetbal.
Dat optimisme, daar gaat het om en het is in elke ploeg op welk niveau in te brengen. Daarom heb ik Guardiola hoog zitten, hij is daar als trainer/coach verantwoordelijk voor. Hoe kun je aan zulk voetbal en zo’n club een hekel krijgen? Dat het bijna niet te bestrijden is, moet je maar voor lief nemen.
En ik begrijp het dat een ploeg als Arsenal, normaal gesproken ook een aantrekkelijk spelend elftal, gedesillusioneerd afscheid neemt van de Champions League. Maar als je ze niet aankunt, moet je proberen zoals zij te spelen.”
Leo Messi, Xavi Hernández en Andrés Iniesta staan vanavond op een podium in Zürich waar één van hen tot de beste voetballer van de wereld zal worden uitgeroepen. Alle drie kwamen ze op zeer jeugdige leeftijd in het jeugdinternaat van FC Barcelona terecht. Het geheim van de Masia, een reportage vandaag uit het AD. (En voor wie liever beelden ziet dan een aardig verhaal leest: prachtige highlights van de drie uit de laatste Barça-Real, 5-0. Geeft ook een goed beeld hoe die memorabele afdroger verliep:
EDWIN WINKELS
Ergens op de muur van één van de WC’s van de Masia heeft een voetballertje een leus geschreven. Of was het misschien één van de trainers? ,,Voetbal is niet te koop,” staat er. Zestig jonge sporters tussen de 11 en 17 jaar, waarvan 48 voetballers, kunnen het elke dag lezen. En dan kijken ze het raam uit, naar de hoge muren van het Camp Nou op nog geen 100 meter afstand, en weten ze dat dat waar kan zijn, dat je goed voetbal zelf kunt maken, en niet alleen kopen.
Acht van de elf basisspelers van FC Barcelona die eind november de bijeen gekochte aartsrivaal Real Madrid met 5-0 verpletterden komen uit de eigen jeugd, net als trainers Pep Guardiola en zijn assistent Tito Vilanova; de meesten brachten zelf jaren op de Masia, het jeugdinternaat in een oude Catalaanse boerderij uit 1702 door. Acht waren ook de jongens uit die Barça-school die in Zuid-Afrika wereldkampioen met Spanje werden.
Soms gaan doelman Victor Valdés en Andrés Iniesta, auteur van het winnende WK-doelpunt en vanavond mogelijk gekozen tot beste voetballer ter wereld, op bezoek bij de Masia. Valdés: ,,Zo kunnen die jochies zien dat ze wel degelijk hun droom kunnen verwezenlijken, net zoals wij dat hebben gedaan.” Iniesta: ,,En zo zien ze tegelijk dat wij helemaal niet van een andere planeet komen, maar dat we zijn zoals zij.”
Alle spelers die er jaren doorbrachten zeggen dat je een verblijf op de Masia nooit meer vergeet, zeker niet als dat uiteindelijk leidt tot een debuut in het grote Barça. Iets wat niet eenvoudig is. Volgens statistieken die Barcelona hanteert komt zo’n 10% van de jeugdspelers ooit in het eerste elftal terecht en 30 tot 40% wordt ergens anders profvoetballer. De rest valt af, op de lange zware weg naar een voetbalcarrière.
Alle illustere Masia-bewoners zeggen ze ook dat ze in de beginperiode vreselijk moesten huilen, jongetjes van 12 die het ouderlijk huis, soms ver weg, verlieten. Iniesta kwam uit Fuentealbilla, in het zuiden, Arsenal-ster Cesc Fàbregas van de Costa Brava, Guardiola en Puyol uit dorpjes in de Catalaanse binnenlanden.
Guillermo Amor kwam uit Benidorm: ,,Ik heb de eerste maanden alleen maar gehuild, miste mijn familie, miste mijn stad, mijn vriendjes. Het was zwaar. Ik weet niet of ik het één van mijn kinderen zou aandoen.” En dat zegt de oud-speler die nu de directeur van het jeugdvoetbal van FC Barcelona is.
Maar hij staat volledig achter hoe de club die jongens opleidt, “niet alleen als voetballers, maar vooral ook als mensen.” ’s Morgens gaan ze allemaal naar school, ’s middags is er de training en eventueel bijles. De trainers van de jeugd beschouwen zich niet als zodanig, zien zich meer als onderwijzers en tweede vaders. Ze leren de jongens te leven, te genieten, te spelen. Ze leren hen niet te winnen.
Amor is uit de tijd dat de Masia ineens enorm tot bloei kwam, kort na de komst van Johan Cruijff als trainer, in 1988. Voorzitter Josep Lluís Núñez had het internaat in 1979 opgericht, na een grondige verbouwing van de oude boerderij die op het grondgebied van Barça stond. De ervaren Oriol Tort, in 1999 op 70-jarige leeftijd overleden, kreeg er de leiding en liet scouts heel Spanje afstruinen op zoek naar talent. Hijzelf ontdekte Guardiola en Xavi.
De ‘opa’, zoals ze hem op de club noemden, was al negen jaar aan het zwoegen, met veel weerstand van de hoofdtrainers van de club, toen Cruijff zijn redding bleek. De Amsterdammer wilde net als bij Ajax de volledige jeugdopleiding op één lijn hebben. ,,We voetbalden hier al zoals ze bij Ajax ook deden, een 4-3-3, maar onder Cruijff kregen de jongens uit de jeugd eindelijk kans heel vroeg in het eerste te debuteren,” vertelde Tort eens. ,,Het was vroeger triest om te zien dat jongens als Calderé en Rojo pas na hun 25ste in het eerste terechtkwamen. Onder Cruijff was dat nooit gebeurd.”
Cruijff was ook de uitvinder van de ‘vier’, de spelverdeler die het brein van zijn dream team werd. Eerst Milla, daarna Amor, en vervolgens Guardiola, nu de voortzetter van het werk van de Nederlandse ‘profeet’. Beide, Cruijff en Guardiola, vinden ook dat spelers niet groot en sterk hoeven te zijn, net als de oude en wijze Laureano Ruiz, na de dood van Tort de absolute peetvader van de jeugdopleiding van Barça.
Messi, Xavi en Iniesta, vanavond de drie van Zürich, zijn niet langer dan 170 centimeter. Maar ze zijn snel, in spel en in denkwerk, en ongelooflijk technisch. En vooral goede ploegmakkers, altijd denkend aan het collectief. ,,Ze zijn vooral heel erg goede personen, heerlijke jongens. Gunnen elkaar die Gouden Bal. Met de selectie van talenten kijken we ook daar naar, naar het karakter,” aldus Laureano Ruiz.
De 73-jarige Ruiz zal vandaag in één van de twee chartervliegtuigen richting Zürich reizen. Het Barça-bestuur beschouwt de gezamenlijke kroning van Messi, Xavi en Iniesta als een erkenning voor een model, een manier van werken, een filosofie en wil de trainers uit de jeudgopleiding bij het feest betrekken.
Volgend jaar gaat de boerderij dicht, opent Barça een moderner internaat op zijn trainingscomplex buiten de stad, met plaats voor 80 talenten. Meer dan 500 voetballertjes hebben in die ruim dertig jaar op de Masia gewoond, hebben er geleefd, zijn er opgegroeid. Mensen geworden. Messi uit Rosario (Argentinië), Xavi uit Terrassa, een voorstad van Barcelona, en Iniesta uit Fuentealbilla, bij Albacete, kwamen er op hun twaalfde, dertiende terecht. Voor Xavi is dat al meer dan 17 jaar geleden, een eeuwigheid.
,,Ik weet nog dat ze me, toen ik twaalf was, thuis opbelden en tegen mijn vader zeiden dat we naar de Masia moesten komen, voor een test. Een droom, alleen al die testwedstrijd. Ik kon de hele nacht niet slapen van de zenuwen,” herinnert Xavi zich nu, aan het voorlopige einde van een lange, soms loodzware en kostbare weg.
Blijkbaar ging heel Nederland op vakantie, afgelopen vrijdag, en niet in eigen land. Pa en ma vertrokken met de auto voor een rit naar Spanje, in twee etappe’s, die langer duurde dan hij ooit heeft geduurd. Vertrokken uit Utrecht, waren ze na 12 uur net Dijon voorbij, bij Beaune. Twaalf uur filerijden, in Nederland, in de Ardennen, in Noord-Frankrijk. Plus bijna alle snelweghotels in Beaune bomvol… Twaalf uur: op een rustige dag sta je in die tijd al aan de Frans-Spaanse grens, 700 kilometer verder.
Maar na de lange tocht in twee dagen was er de welverdiende, weldadige rust in Mas Murtra, de oude Catalaanse masía in de bossen bij Girona waar we dit lange weekeinde hun 50-jarig huwelijksfeest vieren. Prachtplaats – mét zon zou ’t nog mooier zijn -, een enorme oude boerderij onderverdeeld in vier verblijven met in totaal plaats voor bijna 30 mensen. Luxe slaap- en badkamers en dit, hiernaast, de enorme woon- en eetkamer van het grootste appartement.
Casa pairal heet zo’n huis ook, de boerderij-woning die het middelpunt van een groot landgoed was. De eigenaar en zijn familie leefden in de grootste ruimte van het huis, al het personeel en knechten onderin, in kleinere kamers, waar ze ook hun eigen keuken hadden. Vaak stonden er ook nog kleine huisjes om de de grote masía heen. Maar het platteland liep leeg, de kinderen trokken naar de stad en dit soort immense gebouwen zouden bijna niet te onderhouden zijn als er geen toerisme- of congresbestemming aan zou zijn gegeven.
Edwin Winkels 