Tagarchief: wijn

Nederlanders drinken meer wijn dan Spanjaarden

Het zal wel aan mijn opvoeding gelegen hebben, of aan de andere tijden die het toen waren, of aan een vader die altijd veel meer van bier dan van wijn heeft gehouden, maar ik kan me niet herinneren dat er vroeger ooit om kwart voor zes bij de gekookte aardappelen met draadjesvlees en bloemkool een fles wijn op tafel kwam. Ik bedoel: dertig, veertig jaar terug dronken we in Nederland nauwelijks wijn. Anders was het in Spanje: in de jaren zeventig dronken ze hier zeventig liter per persoon per jaar. Niet altijd even goede wijn -pas de laatste 15 jaar zijn er veel prestigieuze DO’s (denominación de origen) bijgekomen-, maar dat wijntje (met gazeuse er doorheen als de tafelwijn wel een erg stevig bocht was) hoorde er gewoon altijd bij.

Schrikbarend zijn dan ook de allerlaatste statistieken: dronk Spanje in 2000 nog slechts 35 liter wijn per persoon per jaar, afgelopen jaar is dat nóg eens met de helft gedaald en zitten ze op slechts 16 à 17 liter. In Europa drinken slechts de Noren minder, waarschijnlijk omdat het daar zo peperduur is (de wijn schenken ze er trouwens meestal uit vijf liter-pakken, en daar zitten goede bodega’s bij). Ter vergelijking: in 2009 dronk de Nederlander gemiddeld 21,7 liter. Weg dus met de mythe van nog geen tien jaar geleden: toen vertelden de Nederlandse Barça-voetballers Frank de Boer, Cocu en Koeman me dat zij in Spanje wijn hadden leren drinken, dat ze dat thuis in Nederland nooit hadden gedaan.

 De cijfers zijn extra zuur voor Spanje omdat het na Frankrijk en Italië het derde wijn producerende land van Europa is. En als je landgenoten al niet eens die wijn meer drinken, hoe raak je al die flessen dan kwijt op een steeds meer versplinterde internationale markt? Eén van de verklaringen voor die enorme teruggang is het gegroeide aantal alcoholcontroles in het verkeer. Vroeger bestonden die niet eens en toen reden, mede door die alcohol, meer dan 6.000 Spanjaarden per jaar zich dood. Nu is iedereen doodsbang voor die controles, is het aantal verkeersdoden naar minder dan 1.900 gedaald (in 2010) en komt er bij de lunch en het diner in restaurants en bij vrienden steeds minder wijn op tafel.

Ik zit trouwens, vrees ik, dik boven het gemiddelde van de jaarlijkse wijnconsumptie, zowel voor Spanjaarden als voor Nederlanders…

Wijn op de tong, muziek in de oren

Een vulkaan met onuitspreekbare naam op IJsland (wist ik veel, dat dat groot nieuws zou gaan worden toen ik gisteren ‘een asgrauwe wolk’ postte…) zorgde voor een lange werkdag, dus miste ik bijna alles van de ‘wijnavond’ van de Kring van het Nederlandse Bedrijfsleven in Barcelona in restaurant Bento op Balmes, dichtbij de Diagonal, recentelijk nog de locatie van een uitzinnige verjaardagspartij van Walter, die gisteren trouwens de avond miste omdat hij één van de duizenden was die op Heathrow vastzat/zit.

Nou ben ik wel Nederlands maar allesbehalve ondernemer, dus altijd een vreemde eend in deze economische bijt, met gisteren denk ik minimaal 50 man rond de lange tafels. Curieuze wijnproeverij, bleek het, onder leiding van Vlaming Stefan Lismond, die heel veel van Catalaanse wijnen weet, van de Montsant tot de Penedès, van de Costers del Segre tot de Priorat. Hij komt vanuit Falset, het hoofdstadje van de Priorat, opdagen om onderhoudende voorstellingen te geven, vaak begeleid door twee jazzmuzikanten. Volgens Lismond moet je proeven en luisteren tegelijk en heeft elke wijn zijn eigen melodie. De kok van Bento maakte er ook een speciaal hapje bij.

Ik moest ook weer snel weg, wegens andere sociale verplichtingen (dronk op een verjaardagsdiner een lekkere, potente Syrah uit Costers del Segre, de Leix d’Arbeca) maar het schijnt nog zó gezellig geworden te zijn dat op het einde van de avond/begin van de nacht een patrouillewagen van de Guardia Urbana voor de deur stopte en twee agenten, in fluoriscerende jassen, ook een glaasje kwamen nippen…

Welke Spaanse wijn?

marzo2008-terra-alta1

Een vervolg op de vorige post. Nu geen cijfers, maar smaken, want daar gaat het bij wijn toch om. Al zijn die smaken natuurlijk weer heel persoonlijk. Bij deze dan, die van mij, een kleine selectie van mijn voorkeuren. Ik zal het niet over concrete bodega’s hebben, want dan blijkt het weer onmogelijk die ergens te kopen, noch in een Nederlandse slijterij noch in een Spaanse supermarkt.

Waarom Spaanse wijn? Tja, als je hier woont is de keus enorm, zie je nog altijd weinig flessen uit andere landen voorbij komen en kun je binnen die uitgebreide keus genoeg goed materiaal vinden. Nou blijkt mijn smaak, ontdekte ik veel later, grensoverschreidend. Toen ik voor de krant jarenlang de Tour de France versloeg ging er ’s avonds, na een lange dag werken, natuurlijk altijd een flesje rode wijn open. Maar collega Sergi en ik wilden de krant niet al te veel op kosten jagen, dus een Bourgogne zat er bijna nooit in. Zo ontdekten we, in een heel goede prijs-kwaliteit verhouding, de Crôzes-Hermitage uit de Rhône-streek. Moet ik eerlijk bekennen dat ik toen niet eens naar de druif keek, maar later kwam ik er dus achter dat die van dezelfde druif is gemaakt die ik altijd al lekker heb gevonden, de syrah-shiraz.

poda-penedes-pere-diciembre3Syrah-wijnen in Spanje vinden is overigens niet zo eenvoudig; hij wordt pas sinds enkele jaren geplant. Bij een wijnboer hier in Sitges heb ik nou een paar bodega’s uit de Montsant-streek gevonden die die druif gebruiken en er heerlijke, maar geen goedkope wijnen van brouwen: hun prijs ligt tussen de 9 en 18 euro. En dat terwijl de Montsant eigenlijk iets goedkopere varianten biedt van de D.O. (Denominación de Origen) die ernaast ligt, of eigenlijk overlappen ze elkaar gewoon: de Priorat. De bijzondere wijnen uit deze laatste streek, waar ook beroemdheden als Gerard Depardieu eens een wijngaard zijn begonnen, doen het met hun kleine, exclusieve produkties goed in de meest luxueuze restaurants ter wereld.

Een andere favoriet van me is de D.O. Costers del Segre, aan de oevers van de rivier Segre. Hier in Catalonië is de Raimat de beroemdste wijnboer uit die streek dichtbij Lleida, waar ook een groot deel van de olijfteelt plaatsvindt. Ietsje verder weg was de Toro, bij Valladolid, een grote ontdekking van een jaar of tien geleden. Laatst in het voortreffelijke Vinya-roel, een wijnrestaurant in Barcelona, met enkele Hollandse heren die héél veel van wijn weten – één ervan is, heel dom, weer in Nederland gaan werken om daar de topsport in goede banen te leiden –  een magnum-fles Toro opengetrokken. Wil je je bij de overbekende Rioja houden, dan breng ik de tip van de fotograaf over met wie ik ook die Tour altijd deed: je hebt drie soorten Rioja’s, de Rioja Alta, Rioja Baja en Rioja Alavesa. Die laatste is, naar zijn en ook mijn smaak, meestal de lekkerste. (Staat het op het etiket niet aangegeven, meestal komt de bodega uit de plaats Laguardia.)

En bij de witte wijn heb ik het al vaak over mijn favoriet, de albariño uit de Rías Baixas gehad, hoewel in het verre zuiden, aan de Costa del Sol, de eenvoudige Barbadillo uit Cadiz bij gefrituurde tapa’s ook een belevenis is. Rueda is, door een veel steviger smaak, de witte wijn die in het buitenland erg in de mode is, maar mijn vriend Jaap, die nooit rood drinkt, zweert bij de witte wijn uit de Costa Brava (de Empordà), van het kasteel van Perallada.

Meer Spaanse wijn dan Franse

januari

img_2892

Toen nog niet zoveel Nederlanders wijn dronken als nu, kozen zij bijna altijd voor een Franse fles. Dat was de enige, goede wijn die je kon krijgen, was het algemene idee. (Hoewel de meeste tieners wijn leerden drinken op zijn Italiaans, met de prikkelend zoete Lambrusco.) Naarmate wijn steeds meer een volksdrank werd – nou ja, volksdrank is ook overdreven, in vergelijking met de Fransen zelf drinken we nauwelijks wijn -, maar naarmate het dus in ieder geval populairder werd, vroegen de mensen ook om meer variëteit en, heel belangrijk in Nederland, lagere prijzen.

Al jaren ondervindt Frankrijk steeds heftiger concurrentie uit varia-023andere landen. In de eerste plaats de overige klassieke wijnproducenten, Italië en Spanje. Ondanks een sterke terugval in crisis-2008, bleef Italië vorig jaar met 17,2 miljoen hectoliter de grootste exporteur. Opvallend is dat Spanje, dat wél een lichte vooruitgang boekte, voor het eerst Frankrijk voorbij streefde: met 16,5 miljoen hectoliter tegen 13,6 miljoen. Gezamenlijk hebben de drie landen trouwens nog altijd 53% van de totale exportmarkt in handen.

Overigens blijft Frankrijk wel het land dat het meeste aan die export verdient: de duurdere wijnen blijven uit de immense wijngaarden van de Bourgogne, Bordeaux, Côtes du Rhone en Elzas komen. Maar img_4771het land had, net als de Europese buren, wel last van minder goed weer en een, in kwantiteit, veel mindere oogst: met 4,6 miljoen hectoliter minder produceerde Frankrijk het minst sinds 1991.

Niet alleen het weer is daar schuldig aan: de EU probeert het aantal hectares wijnranken te verminderen (0,35% minder vorig jaar) om overproductie te voorkomen. Waarschijnlijk zijn ze nog niet begonnen bij mij om de hoek: op één kilometer van mijn huis kan ik het hele jaar door de vooruitgang van de wijnranken volgen, een perfect kunststukje van de natuur waarvan ik altijd weer versteld sta. En het aantal wijngaarden hier lijkt alleen maar te groeien; stukje land dat vrijkomt, stukje land waar druiven worden geplant.

Onbekende wijn

 

ribeira-sacra1

Heb al veel, heel veel Spaanse wijnen gedronken. Maar deze kende ik nog niet. Galicië is voor mij vooral de albariño, de delicate witte wijn die het best smaakt in de haven van La Coruña of in een restaurant bij Finisterre (letterlijk: Finaes Terrea, het einde van de wereld) bij een bord inktvis, pulpo a la gallega. In het hart van het land, ver van de kust, aan de oevers van de rivieren Miño en Sil, liggen de terrassen van de Ribeira Sacra, de heilige wijngrond die pas in de laatste 10, 15 jaar echt populair is geworden.

De produktie is er moeizaam en kostbaar, het gelaagde terrein staat geen machines toe: alles gebeurt handmatig. We waren op bezoek bij Adega da Cova, met zijn vijftig jaar één van de oudste bodega’s van de Ribeira Sacra. Ze maken daar vooral een jonge, maar volle rode wijn, 13 procent alcohol van de mencia-druiven. Later bij het eten van de grote lap vlees in het naburige Monforte de Lemos natuurlijk een fles besteld: hij smaakte uitstekend.

Deze bodega produceert maar 300.000 flessen per oogstjaar. De voorraad is snel op, zei José Manuel Moure, de zoon van de oprichter. Nu willen ze wat meer gaan exporteren, dus houd het in de gaten: er is veel meer dan de Rioja, Penedés, Ribera de Duero of Priorat. En de streek, op de foto nog verstopt onder de ochtendmist, is ook nog eens prachtig.