Tagarchief: boeken

Reizen zonder op reis te gaan

Een Barcelonees gaat niet op reis voordat hij in boekwinkel Altaïr is geweest. Dichtbij het Plaça de Catalunya, op de Gran Vía tussen Balmes en Rambla de Catalunya, is Altaïr het absolute paradijs voor de liefhebber van de wereld, hoe dichtbij of hoe ver weg hij of zij ook maar wil blijven cq gaan. Zo’n 60.000 titels staan er op de planken van de twee verdiepingen van deze immense boekwinkel gespecialiseerd in reizen, in andere landen, in de natuur, in de antropologie, wat het vak is van één van de twee oprichters van de zaak Pep Bernades.

Altaïr is een absolute referentie in Catalonië. Je kunt een plaats op de wereld niet bedenken of er is wel eens een gids of een boek over geschreven, en Altaïr heeft ze bijna allemaal. Niet alleen de bekende reisgidsen van elke toeristische stad of streek, maar ook romans en heel veel non-fictie, vaak over persoonlijke ervaringen van reizigers ergens in Nepal, Birma of Ecuador. En niet alleen in het Spaans of Catalaans, voor de verandering, maar ook in het Engels en Frans, interessante boeken die nooit zijn vertaald.

Ook prachtige atlassen, natuurlijk, zoals die van The Times, die voor 193 euro te koop ligt en het moeilijk zal hebben in tijden dat iedereen even op Google Earth kijkt waar welke plaats nou ligt. Plus een soort verzamelwerken die misschien wel leuk zijn, maar waarbij je je wel afvraagt hoe serieus je die moet nemen. Ik zag een imposant werk staan, The Travel Book van lonely Planet, dat zich aanprijst door alle landen van de wereld te hebben bezocht en beschreven. Dat gebeurt op twee pagina’s per land, met vooral foto’s en een kort stukje tekst. Om een idee te geven hoe zo’n boek in elkaar zit, de beschrijving van Spanje (naast foto’s van de Sagrada Familia, de Feria van Sevilla, een winkel in Madrid en een bar met pintxos in het Baskenland):

Wat te bekijken: Alhambra, Mezquita in Córdoba, het Barcelona van Gaudí, de gouden mijl van de musea in Madrid en de kathedraal van Santiago.

Wat te doen: tapas in San sebastián, wandelen door de Pyreneeën van Aragón en Catalonië, rijden langs de kusten van Galicië, uitrusten op een strand in Mallorca of Menorca en de moderne wereld ontvluchten in oude dorpjes in het binnenland.

Lezen: Don Quijote en Roads of Santiago van Cees Nooteboom.

Luisteren: Camarón de la Isla, Paco de Lucía, Enrique Morente en Chambao.

Zien: Elke willekeurige film van Almodóvar.

Eten: iberische ham en paella.

Drinken: rode wijn uit La Rioja, witte iot Galicië en een sherry uit Jerez.

Spanje in één woord: “¿Qué pasa?” (Dat zijn er twee, woorden, maar ja…)

Opmerkelijk detail: Spanjaarden zijn het volk in Europa dat het meest aan eten uitgeeft.

Ja, da’s dus Spanje in een peperdure notedop. De rest van de landen zijn in dat boek te vinden. Ik mag aannemen dat de Kinderdijk en tulpen er ook in voorkomen.

 

Boeken in een theater, of een kerk

Ja, soms is de huisvesting van de vorige huurders of eigenaren overbodig geworden, gaan er ineens minder mensen naar het theater of naar de kerk, wat soms hetzelfde is. En wat moet je dan, met zo’n theater? Je maakt er, bijvoorbeeld, een boekwinkel van, zonder het originele decor te wijzigen. Dit was een tip van een trouwe lezeres, Nederlandse met Argentijns bloed uit Córdoba: ik móest naar Ateneo Gran Splendid aan de Avenida Santa Fe, één van die vele levendige avenues die Buenos Aires rijk is.

Inderdaad, móóie boekwinkel, in dat oude theater, waar je boeken in de vroegere loges kunt doorbladeren. Al stond ik er wel versteld van hoe weinig kasten besteed waren aan Argentijnse en Zuidamerikaanse literatuur. Alsof ze daar zo weinig zouden schrijven, maar tegenwoordig wordt er steeds meer ruimte gemaakt voor een ander soort boeken, van ‘zelfhulp’ tot biografieën, van mooie fotoboeken tot snel verkopende ‘media-auteurs’.

In Buenos Aires zijn ze terecht trots op deze boekwinkel, die nummer twee stond in een lijst van The Guardian over de mooiste boekwinkels van de wereld. De nummer één? Daar ben ik nog nooit geweest, maar hij is een stuk dichter bij: Selexyz Dominicanen in Maastricht, in een oude kerk. Teken dat het wel steeds slechter gaat met het geloof. Ik danste al in 1987 in een disco in New York die Limelight heette en een oude kerk bleek te zijn, in Amsterdam hebben ze al heel lang Paradiso, en ook Barcelona heeft een boekwinkel (La Central) in een oude kerk. Weet trouwens niet of ze er de bijbel verkopen, maar het zal wel. En er is natuurlijk ook een hoek vol kinderboeken.

Electronisch lezen in Ghana

Vriend Anton was al compulsief koper bij Amazon.com eind 1995, begin 1996, toen de grote bedenker van ’s werelds megaboekhandel, Jeff Bezos, de (weinige) trouwe klanten met Kerst een pakje stuurde met een ‘persoonlijke’ brief en een mok. Het was in de tijd dat David Risher er de tweede man was, hoofd verkoop. Niet alleen van boeken, zijn passie, maar hij moest ook de verkoop van DVD’s, CD’s, games en andere dingen introduceren. Toen David er kwam was Amazon’s omzet 16 miljoen dollar; toen hij er vertrok, in 1997, 4 miljard. Hij was toen pas 32 en zal er genoeg verdiend hebben om daarna ‘gewoon’ les te gaan geven op een business-school en met vrouw en kinderen een wereldreis te maken.

Het gezin uit Maryland is al enige tijd geleden in Barcelona neergestreken. En van hieruit heeft David een bijzonder project bedacht: terwijl wij in het westen nog maar moeizaam aan de e-boeken gaan en het liefst nog van papier lezen, denkt hij de kinderen in de Derde Wereld juist dankzij die moderne technologie aan het lezen te krijgen. Via zijn Worldreader.org heeft hij met zijn team al een proef in een dorpje in Ghana uitgevoerd. Boeken zijn via de GSM-verbinding (computer met internet, kabel of ADSL zijn dus niet nodig) op een e-reader te downloaden. De kinderen van de zesde klas in Aynenyah vonden het prachtig, hadden volgens Risher een big smile toen ze hun eerste boek uithadden en wisten dat ze er zo weer één konden krijgen zonder zes maanden op een ‘papieren’ boek te hoeven wachten. Want papier is er nauwelijks, in Afrika, en iedereen heeft wél een mobiele telefoon. In heel Botswana bijvoorbeeld, bijna net zo groot als Frankrijk, zijn maar zes boekwinkels te vinden…

Toeval trouwens (of niet? Volgens de Bilderberg-demonstranten is alles één grote samenzwering) is één van Davids vroegere bazen in Barcelona. Morgen hebben we een ontmoeting met Bill Gates. Toen Risher hem ooit in zijn kantoor opzocht om te zeggen dat hij naar Amazon vertrok, was Gates duidelijk: “You must be the most stupid person I’ve ever seen. Leaving Microsoft to go to a bookstore?!”

De schrijver stierf eerst, nu de man

Twee uitspraken van Miguel Delibes, de ultieme vertegenwoordiger van het perfecte castellano, gisteren overleden op 89-jarige leeftijd. Eén van Spanje’s grootsten, en dan toch zo bescheiden. (Kan maar één boek van hem in het Nederlands vinden, Ketter. Én ik deel, heel trots, pagina’s met hem in het recente Mijn geliefde fiets.)

“Een roman heeft tenminste een man, een landschap en een passie nodig.”

Hij schreef al jaren niet meer.

“De schrijver in mij is eerder gestorven dan de man.”

Nu is ook de man gestorven. Het landschap blijft.

Verliefd op de Maagd van de Goede Boeken

vrgendeloslibros

Ben niet katholiek (ook niet protestants, noch moslim), maar deze Maria mag van mij altijd blijven. Had nog nooit van haar bestaan gehoord en zoekend op internet heb ik ook vrijwel niets over haar oorsprong kunnen vinden (ze is jonger dan ik, van ’67 geloof ik), maar de naam is wonderbaarlijk schoon. Ik kwam haar tegen op een straathoek in het zwoele Sevilla en zij viel direct op: Virgen de los Buenos Libros heet ze. Dus niet gewoon een Maagd van de Boeken. Ze gaat veel verder: ze is de beschermheilige van de Goede Boeken, want er verschijnt natuurlijk ook veel rotzooi. Wat goede boeken zijn en wat niet? De Maagd, daar op die straathoek in Sevilla, wilde het niet vertellen.

Wat lezen de Catalanen?

st-jordi1

De gekte van Sant Jordi is weer voorbij, de Rambla was totaal onbegaanbaar gisteren, en behalve de duizenden zigeuners én bloemenwinkels die miljoenen rozen verkochten – tussen de 3 en 4 euro per roos was de meest gangbare prijs – deden vooral de boekwinkels goede zaken. Ze hadden allemaal hun collecties uit het magazijn gehaald om in de 400 boekenstalletjes op straat nóg dichter bij de kopers te kunnen zijn. Uitgevers hebben me al vaker gezegd, deze maanden, dat de crisis nauwelijks een nadelig effect op de boekenverkoop heeft; integendeel zelfs: de mensen stellen dure aankopen uit (géén TV, auto of verre vakantie) maar geven graag die 10 tot 20 euro voor een boek uit.

Dus was er gisteren op straat niets van crisis te merken. Vandaag werd bekend dat Spanje voor het eerst meer dan 4 miljoen werklozen heeft (17% van de beroepsbevolking), maar op Sant Jordi leek iedereen vrolijk. In totaal verkochten de boekhandels in Catalonië voor zo’n 20 miljoen euro – hetzelfde als vorig jaar – wat voor hen 7,5% van de omzet van een heel jaar betekent.

En wat lezen de Catalanen/Spanjaarden? Beste verkoper was Stieg Larsson met de eerste twee boeken uit zijn Millenium-trilogie, gevolg door de priemgetallen van de jonge Italiaan Paolo Giordano (smaken zijn internationaal). De enkele jaren geleden overleden Zweed was, vanzelfsprekend, één van de weinige auteurs die géén handtekeningen in zijn boeken kwam zetten.

Dat deden wel de lokale/nationale bestsellers. In het Spaans was het net verschenen non fictie-verhaal van Javier Cercas over de mislukte staatsgreep van 23 februari 1981 (Anatomía de un instante, Anatomie van een ogenblik) de grootste hit, in het Catalaans een roman van radiopresentator en meditatiegoere Gaspar Hernández over kanker en geluk, El Silenci (De Stilte).