Tagarchief: sant jordi

Natte Pasen

Geef een reactie

Ja, iedereen uit Nederland mag sms’jes, tweets en mails blijven sturen over de prachtige Paasdagen daar. We gunnen het iedereen van harte; kun je ook eens ontdekken waarom je door het mooie weer vrolijker mensen krijgt, al heb ik al een enkeling horen klagen dat het eigenlijk te warm is om te fietsen… Tja. En zoals dan meestal gebeurt, met een hogedrukgebied boven Noord-Europa, dan dalen hier de milibars of hoe ze ook mogen heten en breekt er om vijf uur ’s nachts de hemel boven je open, met donder en bliksem en bakken water, waardoor je direct weer nuchter bent. Miraculeus genoeg trouwens ontsnapte Sant Jordi gisteren aan dat slechte Paasweer in heel Spanje. Een zonnige dag, al die vrouwen met een roos -en mannen met een roos op weg naar hun geliefde-; ik blijf het de mooiste feestdag van het jaar vinden, en dat zal ik elk jaar blijven herhalen.  Voor mezelf duurde de vrolijkheid vandaag nog een beetje door. Mijn opdracht was gisteren voor de krant een Japanner te vinden en te kijken hoe hij Sant Jordi beleeft (in de Sagrada Familia werd een herdenking voor Japan en zijn aardbeving- en tsunamislachtoffers gehouden, vandaar). In de buurt van de Pedrera van Gaudí kun je altijd Japanse toeristen vinden, en ik trof drie vrolijke 21-jarige meisjes aan die, nadat ze zeker wisten dat deze onbekende hen niet ging beroven, graag wilden meewerken. Ik kocht voor alledrie een roos op voorwaarde dat ik foto’s van hen mocht maken en zij zagen zich vandaag, waarschijnlijk verbijsterd, terug op de voorpagina van El Periódico… Een foto, al zeg ik het zelf, om vrolijk van te worden.

Een dag om vrolijk van te worden

Geef een reactie

Je moet op een blog niet in herhalingen vallen, maar ook al schreef ik vorig jaar al over de dag van vandaag, Sant Jordi blíjft de moeite waard om er enkele woorden aan te wijden. Het is weer een gekkenhuis in Barcelona, over de Rambla lopen is nog veel minder een pretje dan het normaal al is, maar als je een beetje buiten de grootste drukte blijft, is de 23ste april een dag om van te genieten. Ik geniet vooral van de aanblik: bijna elke vrouw op straat loopt met een roos, gekregen van haar geliefde, vader, broer, collega of gewoon een vriend. Een vrouw zónder roos ga je bijna zielig vinden en zelfs de toeristen blijken niet aan de koorts te ontkomen en kopen voor 3 tot 5 euro zo’n roos. Het ándere cadeau wat bij deze dag hoort, een boek, wordt voor hen wat moeilijker, want bijna alles wat te koop wordt aangeboden is in het Spaans en Catalaans.

Het is net als Koninginnedag in Amsterdam, maar dan nóg erger, nóg drukker, zei een Nederlandse disgenoot vanmiddag. Eén verschil merkte hij echter wel op, in het voordeel van Barcelona: op Koninginnedag beginnen mensen in de middag agressief te worden omdat ze de hele (zonnige) dag al hebben lopen zuipen; hier hoort drank niet bij het feest, al kregen we in het restaurant (héél leuk, h-Original, schuin tegenover het Macba, mét terras op de Plaça dels Àngels) een glaasje cava cadeau.

Nee, agressief is Sant Jordi niet, al vocht diezelfde Jordi succesvol tegen een vuurspuwende draak. Het is meer een idyllisch feest; commercieel ook, natuurlijk, want de boekwinkels draaien vandaag zo’n 10% van hun omzet van het hele jaar, en die prijs voor één roos is belachelijk, maar ondanks dat alles lijkt iedereen vandaag een stuk vrolijker (al is dat, sorry, niet op de bovenste foto aan die vrouwen af te zien). En dat terwijl het wel een gewone werkdag is, maar wel eentje om iets langer dan normaal van kantoor te ontsnappen of iets eerder met werken te stoppen.

Wat lezen de Catalanen?

Geef een reactie

st-jordi1

De gekte van Sant Jordi is weer voorbij, de Rambla was totaal onbegaanbaar gisteren, en behalve de duizenden zigeuners én bloemenwinkels die miljoenen rozen verkochten – tussen de 3 en 4 euro per roos was de meest gangbare prijs – deden vooral de boekwinkels goede zaken. Ze hadden allemaal hun collecties uit het magazijn gehaald om in de 400 boekenstalletjes op straat nóg dichter bij de kopers te kunnen zijn. Uitgevers hebben me al vaker gezegd, deze maanden, dat de crisis nauwelijks een nadelig effect op de boekenverkoop heeft; integendeel zelfs: de mensen stellen dure aankopen uit (géén TV, auto of verre vakantie) maar geven graag die 10 tot 20 euro voor een boek uit.

Dus was er gisteren op straat niets van crisis te merken. Vandaag werd bekend dat Spanje voor het eerst meer dan 4 miljoen werklozen heeft (17% van de beroepsbevolking), maar op Sant Jordi leek iedereen vrolijk. In totaal verkochten de boekhandels in Catalonië voor zo’n 20 miljoen euro – hetzelfde als vorig jaar – wat voor hen 7,5% van de omzet van een heel jaar betekent.

En wat lezen de Catalanen/Spanjaarden? Beste verkoper was Stieg Larsson met de eerste twee boeken uit zijn Millenium-trilogie, gevolg door de priemgetallen van de jonge Italiaan Paolo Giordano (smaken zijn internationaal). De enkele jaren geleden overleden Zweed was, vanzelfsprekend, één van de weinige auteurs die géén handtekeningen in zijn boeken kwam zetten.

Dat deden wel de lokale/nationale bestsellers. In het Spaans was het net verschenen non fictie-verhaal van Javier Cercas over de mislukte staatsgreep van 23 februari 1981 (Anatomía de un instante, Anatomie van een ogenblik) de grootste hit, in het Catalaans een roman van radiopresentator en meditatiegoere Gaspar Hernández over kanker en geluk, El Silenci (De Stilte).

En de vogels zullen blijven zingen…

Geef een reactie

deseovivir1

Donderdag de mooiste feestdag van de wereld. Precies een week voor Koninginnedag, altijd, elk jaar weer. Op 23 april is het Sant Jordi in Catalonië, en ik weet zeker dat er nergens op de aarde een dergelijke traditie bestaat. Hij geeft aan haar een roos, zij geeft aan hem een boek. Dat klinkt nogal ouderwets en is door de moderne tijden ook wel achterhaald, maar de basis blijft hetzelfde. Geen vrouw in Catalonië komt vandaag zonder roos thuis; heeft ze er geen gekregen, dan heeft ze een probleem. Maar dezelfde vrouwen krijgen inmiddels van hun man, vriend, baas, collega etcetera ook wel een mooi boek kado.

Als het mooi weer is – en de vooruitzichten zijn goed – dan is Barcelona deze donderdag een paradijs: boekenstalletjes door de hele stad, schrijvers uit het hele land én andere delen van de wereld die op speciale plaatsen handtekeningen zetten. Een Boekenweek ingerkort tot één magische dag; je moet hem één keer hebben meegemaakt. Een roos en een boek, hoeveel natuur, literatuur en liefde heeft iemand, vrouw of man, nog méér nodig?

Aan het einde van de dag wordt er een ‘ranking’ opgemaakt van de beste verkopende boeken. Stieg Larsson gaat winnen, zo lijkt het nu al, op de hielen gezeten door een enkele Catalaanse of Spaanse auteur. Larsson is één van de weinigen die niet zijn handtekening kan zetten; hij is niet meer. Net zo min als Mari, schrijfster van bovenstaand werk, een indrukwekkend dagboek dat ik van zo’n 3.000 pagina’s tot de uiteindelijk 300 heb kunnen terugbrengen. Vandaag kreeg ik de eerste exemplaren toegestuurd, op 6 mei gaat ons Deseo Vivir (Ik wil leven; met als ondertitel: het verhaal van een moedige vrouw die leerde te sterven) in de verkoop.

Het gedicht van Juan Ramón Jiménez dat we ook op haar begrafenis lazen komt erin terug. Nu, na zeven jaar, een poging tot een Nederlandse vertaling; letterlijk, dus niet poëtisch verantwoord…

Wél verantwoord, uiteindelijk. Maanden later (dit is een update) krijg ik van Marcus een meer overdachte vertaling, mooier geschreven ook. Die leidt tot een combinatie. Hierbij dus, dé Nederlandse versie van:

De definitieve reis

…En ik zal gaan
En de vogels zullen blijven zingen
en mijn moestuin zal blijven
met zijn groene boom
en zijn witte waterput

Alle avonden
zal de hemel blauw zijn en vredig
en zullen de klokken van de klokkentoren luiden
zoals ze vanavond luiden

Ze zullen sterven, zij die me liefhadden
en elk jaar weer zal het dorp veranderen
en in die hoek van mijn bloeiende moestuin met zijn witgekalkte muren
zal mijn ziel rondzwerven, nostalgisch

en ik zal gaan
en ik zal alleen zijn
ontheemd, zonder groene boom
zonder witte waterput
zonder blauwe en vredige hemel…
En de vogels zullen blijven zingen

(El viaje definitivo,
Juan Ramón Jiménez, 1905)
En voor de kenners, de originele Spaanse versie, zo mooi:
…Y yo me iré. Y se quedarán los pájaros
cantando;
y se quedará mi huerto, con su verde árbol,
y con su pozo blanco.Todas la tardes, el cielo será azul y plácido;
y tocarán, como esta tarde están tocando,
las campanas del campanario.

Se morirán aquellos que me amaron;
y el pueblo se hará nuevo cada año;
y en el rincón aquel de mi huerto florido y encalado.
mi espíritu errará, nostálgico…

Y yo me iré; y estaré solo, sin hogar, sin árbol
verde, sin pozo blanco,
sin cielo azul y plácido…
Y se quedarán los pájaros cantando.