Tagarchief: krottenwijk

Een namaakstrand

Twee foto’s van ongeveer dezelfde plaats: deze is van gisteren…

en deze van zo’n 50 jaar geleden…

Ik heb er al eens eerder over geschreven, maar omdat het één van mijn allereerste berichten was, met toen ongeveer acht lezers van mijn blog, volgt nu een wat uitgebreidere, actuelere uitleg. Op de foto boven zijn ze bezig de stranden van Barcelona te verrijken met 45.000 kuub vers zand, ergens anders voor de kust van de zeebodem gehaald. Het moet zo ongeveer de definitieve zandinjectie zijn, nu er in de zee, vlak voor de kust, enkele dammen onder water zijn aangelegd die de grootste golven tijdens de herfst- en voorjaarsstormen moeten afremmen, waardoor het water niet al dat zand weer teruggeeft aan de zee.

Al dat extra zand is nodig omdat de stranden van Barcelona niet echt zijn. Eigenlijk ligt er voor de stad aan de Middellandse Zee een schrale strook van kiezelstenen waar vroeger slechts vissersbootjes lagen en één van de grootste krottenwijken van de stad, Somorrostro. Die verdween pas eind jaren zestig, maar nog bijna 20 jaar lang bleef de kust, van de stad gescheiden door een muur en het spoor, een plaats waar bijna niemand kwam, behalve het stukje strand en de restaurantjes, de chiringuitos, net voor de Barceloneta. Bij de Olympische Spelen van 1992 kon de atleten een heus ‘privéstrand’ worden geboden en sindsdien ligt er zes kilometer zand waar de stad en zijn toeristen zich kunnen verbranden (het is deze dagen goed te zien dat het warm is: de helft van de toeristen loopt met verbrande benen en hoofden…)

De krottenwijk in beeld

Mijn boek Het Barcelona-gevoel begint zo: “De deur van de rijdende trein kon open, maar in plaats van de zoete geur van een vakantieparadijs openbaarden zich langs de rails de resten van een onmenselijk huishouden. Eerst was er, kort na het traag binnenrijden van de stad, slechts een hoge muur geweest, tot er plots enorme gaten verschenen. Minutenlang duurde de schok. Onder daken van golfplaten brandden gloeilampen die ruimtes verlichtten die alles tegelijk waren: mensen aten er, sliepen er en wasten zich in een teil, want stromend water was er niet. Sommige openingen in de muur waren een toilet: billen hingen naar buiten en het waarschijnlijk schamele maal van de vorige dag viel twee meter naar beneden om er langs het spoor dagenlang te broeien in de augustuszon. De deur van de trein ging snel weer dicht, voordat een donkere tunnel de onschuldige reizigers, jonge strandgangers uit Utrecht, van hun verbazing verloste. Huizen aan de spoorlijn zijn nooit de mooiste, maar een oneindige krottenwijk, in Europa, op precies 1.500 kilometer van huis?”

Even verderop, in de proloog, vervolg ik zo: “Die onverwachte hel van troep en stront heette La Perona en daar stonden decennialang gedurende twee eindeloze kilometers aan de Ronda de Sant Martí liefst 3.000 barakken. Eind jaren tachtig raakten de gitanos hier hun precaire huizen kwijt. Eerder waren al de krotten verwijderd op de flanken van de Montjuïc, waar de vlam van de Olympische Spelen in 1992 licht over de obscure geschiedenis van de berg moest gaan werpen – in het kasteel bovenop fusileerde het regime ook zijn tegenstanders -, en was er ook een grote schoonmaak gehouden op de stranden van Barcelona die de vorige eeuw geen stranden waren. Ze werden bezet, bijna tot in het water aan toe, door de historische krotten van Somorrostro en Camp de la Bota.”

Waarom dit reproduceren? Vandaag opent in het Col·legi de Periodistes, onze Catalaanse beroepsvereniging van journalisten die in een kapitaal pand aan de Rambla de Catalunya, vlakbij de Plaça de Catalunya, huist, een fototentoonstelling van Esteve Lucerón over de krottenwijk La Perona. De ftorograaf was er voortdurend te vinden, tussen 1980 en ’89, de zigeuners vertouwden hem en hij kon er uiteindelijk zo’n 2.000 foto’s schieten. Een selectie is daarvan nu te zien. De aankondiging heeft me trouwens weer wat nieuws geleerd: La Perona heette zo omdat de krottenwijk in 1947 bezoek kreeg van Eva Perón.

De foto hierboven

somorrostro23

Even een uitleg over de foto in de header. Ook dit was Barcelona, en niet eens zo lang geleden. Kijk naar de kleren van de twee mannen in het midden, lijkt op de jaren zestig. Op deze plaats komen nu elk jaar zo’n zes miljoen mensen zonnen en zich baden. Het is het strand van Barcelona. Althans, nu ligt er opgespoten zand, voorheen dus niet. Tot eind jaren zestig lag aan zee één van de grootste krottenwijken van de stad, het historische Somorrostro, aan de grens van de visserswijk Barceloneta. Voor wie de stad een beetje kent: op de plaats van deze foto ligt nu ongeveer de Olympische haven met zijn twee torenflats. Het was trouwens niet de enige krottenwijk. Op de Montjuïc was er een beruchte en ook bijna midden in de stad, La Perona, aan de spoorlijn. Ja. Barcelona is een beetje veranderd.