Tagarchief: ernest lluch

Aanslagen die je nooit vergeet

Het zal Amsterdammers nog wel overkomen wanneer ze langs de bewuste plaats op de Linneausstraat lopen, fietsen of rijden: je ziet, in een herinnering die zich nooit lijkt te wissen, Theo van Gogh daar nog steeds liggen, ook al is het alweer zes jaar geleden. Mij overkomt het op twee plaatsen in Barcelona: op de Avinguda Meridiana, in de bocht waar de grote supermarkt Hipercor ligt, eentje die van buiten nooit zijn jaren zeventig-aspect heeft gewijzigd, zodat je nog altijd eenvoudig wordt teruggebracht in de tijd, naar de foto’s en TV-beelden uit 1987, toen de ETA er een bom in de parkeergarage liet ontploffen en 21 mensen die er hun boodschappen deden of kaas en groenten verkochten om het leven kwamen. Dat was ruim een jaar voordat ik in Barcelona kwam wonen en staat iets minder scherp in mijn geheugen gegrift dan de ETA-aanslag die nu precies tien jaar geleden in de wijk Les Corts het leven kostte aan de aimabele socialistische oud-minister Ernest Lluch.

Ik parkeerde er vaak mijn auto, op de Avinguda de Xile, aan de rand van de stad, om daarvandaan verder op de fiets te gaan die op de achterbank lag. Plaats genoeg toen, maar inmiddels moet je bijna overal in Barcelona betalen om je auto ergens neer te zetten. Lluch werd ’s avonds om tien uur met twee schoten vermoord in de parkeergarage onder het grote flatgebouw waar hij woonde. Even verderop bliezen de terroristen de auto op die zij gebruikten om te vluchten. Sindsdien moet ik altijd weer aan Lluch denken als ik de deur van die garage zie, vanwege het totaal onopvallende van de plaats ook, gewoon een keurige buitenwijk waar nooit iets gebeurde. ,,Hij wandelde gewoon elke dag naar de universiteit en soms dachten we, kan dat wel? Want toen waren we allemaal doelwit, en iemand als hij vooral…” zei een buurvrouw me deze week.

Ik ben er even gaan buurten, vanwege die 10 jaar (wat vliegt de tijd, trouwens), en het wordt je er ook moeilijk gemaakt om Lluch te vergeten: de tramhalte heeft zijn naam gekregen, net als het parkje dat tussen de flats ligt. Even verderop, in l’Hospitalet, liggen de Carrer en Plaça Ernest Lluch, en is er ook een standbeeld van hem. In totaal zijn er in heel Spanje inmiddels zo’n 50 straten en pleinen naar hem vernoemd, en bijna dertig bibliotheken, sociale centra, scholen etcetera. Een mooi eerbetoon. Jammer alleen, dat dat nodig is. Anders zou Ernest Lluch geen straten en pleinen hebben gehad maar nu wel gewoon 72 jaar oud zijn.

Een absurde aanslag

lluch

Geen moord is te rechtvaardigen, maar sommige aanslagen zijn nóg absurder en zinlozer dan anderen. Ernest Lluch was één van Spanje’s grootste, verstandige én meest aimabele intellectuelen. Geboren in 1937 in de buurt van Barcelona werd hij als docent aan de universiteit van Valencia herhaaldelijk gearresteerd in de tijd van Franco vanwege zijn anti-dictatoriale ideeën. Eenmaal in de democratie koos de charismatische eerste socialistische premier, Felipe González, hem als minister van Gezondheid en Consumptie in die eerste linkse regering, in 1982. Maar Lluch – spreek uit: Joek – was vooral een man van doceren, betrokken bij veel grote universiteiten in het land, en verliet de regering weer in 1986. Als Catalaan probeerde hij Spanje te verenigen zonder ook maar één moment het bestaan van die verschillende volken (Catalanen, Basken, Galiciërs) binnen het land te ontkennen. Hij veroordeelde alleen het feit dat sommigen, terroristen in dit geval, de autonomie via geweld probeerden te bewerkstelligen. Zó gematigd én overtuigend was Lluch, dat hij een pacifistische bedreiging voor die terroristen vormde.

Een vroege ochtend op 21 november 2000 liep Lluch in het halfduister naar zijn auto in de parkeergarage onder zijn flatgebouw aan de Avinguda de Xile, op 100 meter van het Camp Nou, het stadion van FC Barcelona, club waarvan hij een fanatiek supporter was (opvallend op de bovenstaande collage van de expositie: een plaatje van Johan Cruijff als aanvoerder van Barça). Twee pistoolschoten in zijn hoofd maakten een einde aan zijn leven. De ETA eiste de aanslag op. Niet vaak was de verontwaardiging over een aanslag in Spanje zó groot.

Deze week werd in Barcelona een expositie geopend over het leven en het werk van Lluch, te bezichtigen in het Palau Robert, een strak gebouw uit 1905 op de hoek van de Passeig de Gràcia en de Diagonal.