Spanjaarden zijn gek op vuur. Volgens mij is Spanje na China het grootste vuurwerkland, met heuse specialisten die door het hele land (en in het buitenland) worden uitgenodigd om een vuurwerkshow op te voeren. En binnen Spanje komt het meeste vuur weer uit Valencia en omgeving. En vuur zal je zien, als je deze week in Valencia bent. Overal.

Morgen, maandag 15 maart, beginnen officieel de fallas,  de vijf dagen waarin Valencia volledig op zijn kop staat, de week waarin nauwelijks geslapen wordt. De fallas zijn voor Valencia als het carnaval voor Río, als de stierenrennen voor Pamplona. Zoek je in het woordenboek naar fallas dan kom je onder anderen het Sint Jozefs-vuur tegen. Dat is ook de oorsprong, zoals altijd in Spanje religieus van aard: op 19 maart is het Sant Josep.

Maar waarom dan dat vuur, elke avond, overal in de stad brandstapels? Sint Jozef is, natuurlijk, de beschermheilige van de timmermannen. En die timmerlieden verbrandden soms hun overgebleven hout, dat zij nergens meer voor konden gebruiken. In de winter waren die kleine brandstapels bovendien een welkome verwarming in of buiten de werkplaatsen.

Van gewoon een stapel hout veranderde de brandstapel in de loop der jaren in een serie figuren, altijd met een verhaal erachter. Vroeger werden ze van was gemaakt, want dat brandt als een fakkel, maar dat is zo zwaar dat je er niet de prachtige figuren van nu mee kunt maken. Dus is nu de witte kurk, ultralicht en goed brandbaar ook, de basis van de brandstapels.

De figuren hebben meestal met de actualiteit te maken. Elke wijk, elk straat soms, kiest een onderwerp uit en geeft een kunstenaar opdracht er een mooie karikatuur van te maken. De politici zijn natuurlijk de meest ideale slachtoffers; meestal een genot om die in spectaculaire vlammen te zien opgaan. Twee jaar geleden hadden de fallas ook een Nederlands tintje, toen Ronald Koeman de weinig succesvolle trainer van Valencia was. Koeman, werd – niet erg goed gelijkend trouwens, een jongere en magerder versie zeg maar – afgebeeld als marionet van de toenmalige voorzitter en met in zijn handen de hoofden van twee opstandige spelers die hij, in opdracht van die voorzitter, geen plaats meer in de selectie zou hebben gegeven.

Het programma van de fallas is zo overweldigend dat het moeilijk is te zeggen waar je wanneer moet zijn. Het verrassendst, en indrukwekkendst voor de Valencianen zelf, zijn de mascletás, ongelooflijk lange megeduizendklappers die gedurende vijf, zes, zeven minuten voor oorverdovend lawaai zorgen. Op verschillende websites als www.fallas.es en www.fallasvalencia.es is, in het Spaans, het programma te bekijken. En hieronder een video van de eerste officiële mascletá van dit jaar – want die beginnen al eerder dna het feest zelf. Linksboven in het beeld de decibellenmeter: hoe harder, hoe mooier… Kijk vooral naar de laatste minuut; wát een extatisch kabaal.