Tagarchief: girona

De joodse erfenis van Girona

Vroeger reed ik er langs over de snelweg, in de auto of een Iberbus, of kwam er doorheen met de trein, en dacht ik altijd dat het een gore, bevuilde stad was omdat er een grijze deken van fabrieksrook boven leek te hangen. Hetzelfde idee had ik óók altijd van Lyon, totdat ik de stad zelf eens in moest, en toen bleek het een heerlijke Franse terrassenstad te zijn. Dat overkomt je ook met Girona, de stad waar ik het nu over heb: van dichtbij blijkt het alle vooroordelen te logenstraffen, al zijn dit niet de beste maanden om Girona te bezoeken; de aanleg van de hogesnelheidslijn voor de trein (AVE) werpen een stoffige, onneembare barrière op die tot flink wat opstoppingen leidt.

De onophoudelijke regen van maandag was trouwens ook geen uitnodiging om door de stad te gaan lopen. Vol met Nederlanders, trouwens, waarschijnlijk weggeregend aan de Costa Brava in het begin van hun mei-vakantie. Opvallend, trouwens, hoeveel Nederlanders nog de 1.500 km naar Spanje met de eigen auto rijden; de parkeergarage stond vol met gele kentekens.

Girona, samen met Vitoria de stad in Spanje met het beste leefklimaat (volgens enquêtes onder de inwoners)  is vooral El Call, de oude joodse wijk, de doolhof van smalle straatjes waar ook opvallend veel leuke restaurantjes zitten en waar wielrenner Lance Armstrong lange tijd een half paleisje bezat, om van daaruit te gaan trainen. El Call – de Catalaanse naam; in de rest van Spanje heette de wijk een judería of aljama – was het economische centrum van de stad. In tegenstelling tot in de rest van Europa waren hier de ghetto’s niet van de buitenwereld afgesloten, maar ontstond er een druk verkeer tussen joden en christenen.

Tot 1492, natuurlijk. De Reyes Católicos en hun meest fanatieke jodenvervolger, Torquemada, dwongen de joodse gemeenschappen óf zich tot het katholicisme te bekeren óf uit Spanje te vertrekken. Dat laatste deden de meesten, en zij staan sindsdien bekend als sefardís, de nakomelingen van de Spaanse joden. Gelukkig lieten de christenen veel van de aantrekkelijke joodse wijken (óók Barcelona heeft er één, een heel kleine, net achter de Plaça Sant Jaume, met een straat genaamd Call ook) bestaan en kunnen we er nog rondlopen, maar het liefst in de zon of op een zwoele avond.

Een hittegolf van een maand

hitte1

Ter inleiding, een stukje tekst van de website van ons KNMI uit De Bilt: “Voor een hittegolf is heel wat warmte vereist: met een enkele of zelfs twee zeer warme dagen zijn we er nog niet. In Nederland is officieel sprake van een hittegolf als de maximumtemperatuur in De Bilt gedurende tenminste vijf dagen elke dag 25 graden of hoger is (zomerse dagen) en in dat tijdvak bovendien op zeker drie dagen minstens 30 graden is bereikt (tropische dagen). Een hittegolf is dus een serie van minstens vijf zomerse dagen, waarvan er zeker drie tropisch zijn.” Tot zover het KNMI.

Nu Barcelona: volgens deze Nederlandse begrippen hebben we hier al heel lang een hittegolf, sinds 3 augustus om precies te zijn. In de 15 dagen die sindsdien verstreken zijn is de temperatuur nooit onder de 28 graden hitte3geweest en slechts vier dagen onder de 30. De laatste dagen is het voor Spaanse begrippen een echte hittegolf: 34,4º, 33,4º, 32,3º, 35,8º en, vandaag, 35,9º. Ik ga niet stoer doen: dat is écht heet, de laatste twee dagen. Vooral als je in Barcelona zelf woont en daar de temperatuur ’s nachts ook maar niet wil dalen. Vannacht werd het niet koeler dan 25,7 graden in de stad, dus waren er heel veel mensen die niet konden slapen, want lang niet iedereen heeft airco. Behalve tropische dagen dus ook tropische nachten.

Die hoge nachttemperatuur heeft een verklaring, aldus een meteoroloog die ik vandaag sprak: de zee heeft deze dagen zijn hoogste temperatuur bereikt, meer dan 26º. Alsof je in een badje pies staat, al vind ik een koude zee helemaal niks, dus aangenaam is dit wel. Die warme Mediterranee brengt veel vocht in de lucht (het water verdampt), en dat vocht bereikt ’s nachts zijn hoogtepunt. Dus is het benauwd en komt er ook nog eens geen koel briesje over de stad.

Verrassend is dat in Catalonië (en misschien wel heel Spanje) het noordelijke Girona, vlak achter de Costa Brava, deze zomer al sinds heel lange tijd de hoogste temperaturen registreert. Daar is het nu al 30 dagen een hittegolf; 30 dagen waarin het pas twee keer onder de 30 graden is geweest. Het record is 39,1º op 23 juli, toen een deel van Catalonië in brand stond.

hitte2