Daar gaat-ie dan, proberen uit te leggen wat Ferran Adrià je deze dagen in elBulli voorschotelt. We zijn het er allemaal over eens: als je het enige dagen laat bezinken, besef je wat voor een kunstwerk je hebt meegemaakt. Soms zijn de verwachtingen erg hoog en valt het tegen; in elBulli niet. Sommige mensen kunnen er een beetje misselijk worden, anderen vinden lang niet alle gerechten even lekker. Deze mooie 1 juli – waarop we helaas ons beste vriendje moesten missen omdat zaken soms écht dringender blijken te zijn dan lekker eten – waren er hooguit twee bordjes die wij ‘iets minder’ vonden.

1. een soort zoethout gedrenkt in mojito en caipirinha (bijten en zuigen)

2. denneboomtakjes met cocktail van yoghurt en tequila (ja, echt, je eet een prachtig groen takje; van de boom of niet?)

3. sferificatie van olijf (de vorm van een olijf, maar het is het niet. Een zachte substantie die naar 100 olijven tegelijk smaakt)

4. ‘gekloonde’ pinda’s (zelfgemaakt eetbaar kortstje, binnenin een soort pindakaas, oneerbiedig gezegd)

5. knisperig konijnenoor (volgens mijn kippenboer moet het een hondebaan zijn, het ontharen van zo’n oor)

6. averantos: mexicaans zaad met cacao (een soort gebakje)

7. sesam cracker

8. ‘sponscake’ van zwart sesamzaad en miso

9. aardbeien umeboshi (op z’n Japans gefermenteerd)

10. vanille chips

11. een bloemetje met nectar (You can eat the flor, zei de leuke ober, Pol)

12. bevroren roos (ijsje)

13. oesterblad met azijndruppels (echt, een blad dat naar oester smaakt)

14. aguaceite: water en olijfolie (om de maag een beetje te spoelen)

15. gorgonzola moshi (ongelooflijk: lijkt op een balletje mozzarrella, en is van binnen een vloeibare gorgonzola-bom)

16. een witte boon met vet van Iberische ham (ja, de figuur lijkt op een witte boon, maar smaakt naar eikeltjesham)

17. garnaal-twee-stappen (het lijf gebakken, de kop gefrituurd en als klapstuk de geconcentreerde vloeistof uit die kop)

18. inktvis met ravioli van pesto (3 mini-ravioli’s die alleen maar zo lijken en een hoge concentratie basilicum, knoflook en pijnboompitten bevatten)

19. luchtbevroren parmezaanse kaas met muesli (een bakje met een soort ijs dat naar kaas smaakt; één van de nieuwe technieken, vraag me niet hoe ze het doen)

20. een soort soepje van eierdooiers met zalm-kaviaar en caramel

21. ‘broodje’ van pompoen, amandelen en truffel

22. tomaat met basilicumblaadje; de tomaat is warm en zwart, gedrenkt in een caramel van zwarte olijven.

23. shabu-shabu van pijnboompitten (shabu-shabu is eigenlijk de Japanse variant van de hot pot; hier zijn het eetbare zakjes met gemalen pitten erin)

24. lulo (oorspronkelijk een  grote vrucht, hier opgediend met warme slierten foie-gras die eruit zien als tagliatelle maar écht naar foie-gras smaken)

25. abalone (bij het googelen zie ik wat het nou echt was: een zogeheten zee-oor, van voor de kust bij Bretagne. Een heerlijk schelpdier, samen met spek en Japanse paddestoelen)

26. zeekomkommer (een stekelachtig beestje van de zeebodem) met mentaiko (de enorme kuit van de koolvis) en rabarber

27. zee-anemonen 2008, het succesnummer van vorig jaar (heerlijk zachte plantjes/beestjes op je bord, samen met oesters, oestersaus en konijnenhersentjes)

28. gnocchis van polenta met koffie en yuba (een soort soja-room) van saffraan

29. staart van speenvarken (en wát een bouillon eronder)

30. waterlelie (een soort pikante thee; de minste van de avond; is de overgang van hoofd- naar nagerechten)

31. omelet surprise 2005 (een klassieker, een melk-yoghurt combinatie)

32. cocos (witte chocola gemaakt in een prachtig ronde ijzige bal)

33. amber (sferificatie van honing; wat een pure smaak…)

34. ijsjes (zo simpel als het klinkt, zoveel smaken tegelijk: vers fruit en ijs)

35. morphings (de meest waanzinnige soorten chocola ooit bij elkaar gebracht, in een grote houten box; zelf kiezen)

Daarna de koffie op het terras. Het menu kan overigens per dag licht verschillen, twee of drie wijzigingen. Ook wil Adrià dit jaar meer gerechten veranderen naar gelang het seizoen, nu hij voor het eerst tot in december open is.

 

Het is een avontuur van zes uur. Eentje die je nog nooit in je leven hebt meegemaakt en misschien ook nooit meer zult beleven. Het heeft niets te maken met alle andere genoegens van dit leven. Het is geen diner zoals de meesten van ons een diner kennen. Het is een voorrecht, waar je flink voor betaalt, dat wel, maar waar je ook ruimschoots voor wordt beloond. Het is het bezoek, gisteravond – een ongelooflijke 1 juli waarop de thermometer buiten tot 37 graden kwam -, aan het heilige der heiligen, aan de grootste culinaire kunstenaar op aarde, de voorganger in wie vele andere grootheden, van Tokio tot New York, van Zwolle tot Londen, inspiratie vinden. De man die de kookkunst een nieuwe draai gaf en wiens restaurant elBulli al voor het vijfde achtereenvolgende jaar door experts is verkozen tot het beste ter wereld. Hij heeft de Fransen, met hun roomboter en creme fraiche, van hun traditionele troon verdreven.

Ondanks zijn faam is Ferran, óók uit 1962, de doogewone jongen gebleven uit l’Hospitalet, de arbeiders- en immigrantenstad waar ik mijn eerste vier jaar in Spanje ook woonde. Hij ontving ons gisteren in zijn hypermoderne keuken en mompelde wat over de temperatuur buiten en de heerlijke koelte in zijn keuken.

Voor de leken: elBulli is altijd maar een half jaar open, krijgt aanvragen voor 2 miljoen reserveringen en kan er maar 8.000 aannemen, 60 tot 65 eters per avond. Een onmogelijk te winnen loterij voor de meesten, een mazzeltje voor degenen onder ons die hem een beetje kennen. Toch was ik er nog nooit geweest.

Ons debuut is nauwelijks te beschrijven; de smaakbommen die we kregen voorgeschoteld zijn niet in woorden te vangen en zelfs de bijgaande beelden zijn niet waarheidsgetrouw. Eten is kijken, proeven en ruiken, zoals bij het onwaarschijnlijke gerecht hiernaast, zeeanemonen met oesters, oester- en zeeëgelsaus en konijnenhersentjes. Nooit zó intens de zee op een bord geroken. Voor de vleeseters is er weinig te halen, trouwens: twee gerechten waren op vlees gebaseerd.

In totaal: 35 verschillende gerechten, van acht uur ’s avonds tot de koffie, op het terras aan Cala Montjoi bij Roses, om twee uur ’s nachts. Vandaag, de memorabele avond overdenkend, zijn Marianne, Peter en Jeroen het nog steeds niet eens over wélk gerecht de top-1 was. Vraag van allen: mogen er 12 in de top-1 staan?

UPDATE: Bij deze het menu (in het Engels), een uitleg volgt nog.

En de wijnen die we dronken…