Tagarchief: aberzale

Lijfwachten bij verkiezingen

lazkao

De drie mannen zijn militanten van de socialistische partij. Ze plakken posters op van hun leider Patxi López, zondag één van de twee grote kanshebbers bij de verkiezingen in het Baskenland. Naast deze mannen, net buiten de foto, staan twee lijfwachten. Toen ik naar hen toeliep om wat te vragen, sloegen ze alarm. Geen probleem! riep ik, ik ben journalist (wat voor sommigen dan wel juist weer een probleem is.) Ze vertelden dat ze zo door heel Baskenland rijden, in een busje zonder reclame van de partij, om overal in enkele minuten snel wat posters op te plakken voordat de aanhangers van de ‘gewapende strijd van de ETA’ hen opmerken, of gewoon nationalisten die niets moeten hebben van de ‘landelijke’ Spaanse partijen, de socialisten en de conservatieven van de Partido Popular. (Ze wilden trouwens geen foto’s, maar deze had ik daarvoor al van afstand genomen, en herkenbaar zijn ze niet…)

En nou was Lazkao, waar ik deze foto heb genomen, wel zeer ‘heet terrein’ voor de mannen. Maandag blies de ETA er hun net gerenoveerde partijkantoor op, waarbij geen gewonden vielen. Een jongeman die boven het kantoor woonde en wiens vader een socialistische wethouder was geweest, zag zijn flat behoorlijk beschadigd worden. lazkao2Woedend was hij, en hij toog een dag later met een grote hamer naar de plaatselijke Herriko Taberna, de bar waar de links radicale aberzales bijeenkomen en waarvan er zich één in elke stad en dorp bevindt. Hij sloopte het interieur, werd gearresteerd en moest uit het dorp vluchten om aan de wraak van zijn ‘politieke’ tegenstanders te ontsnappen. Leuk, verkiezingen.

Hommage aan ETA-leden

baskenland2

Het is het opvallende, maar tegelijk gebruikelijke beeld in veel kleine steden en dorpen in het Baskenland. Op het meest centrale plein van het plaatsje hangt een meestal lange rij foto’s; al jarenlang. Het zijn inwoners van het betreffende dorp die veroordeeld zijn voor het plegen van aanslagen of het toebehoren aan commando’s van de ETA. De burgemeester van die stadjes is dan meestal iemand van de links radicale aberzales, die beschouwd worden als de politieke arm van de ETA; daarom worden de foto’s niet verwijderd.

Eén avond per week is er een optocht om die ‘politieke gevangenen’ te eren. Maar vooral ook om te pleiten voor hun terugkeer naar het Baskenland. Het is altijd de politiek van de Spaanse staat geweest om veroordeelde ETA-leden zo ver weg mogelijk in gevangenissen te plaatsen. Aanvankelijk was dat op de Canarische Eilanden, later Zuid- en Midden-Spanje. Dat was een extra straf, zodat familieleden hen niet zo vaak konden bezoeken.

Deze foto maakte ik dinsdag (laatste dag van het carnaval) in Mondragón, het stadje waar precies een jaar geleden een socialistische wethouder door de ETA werd vermoord. ‘Van hem kunnen we geen foto op straat hangen,’ beklaagt een partijgenoot zich. Het is de schizofrene situatie van het Baskenland, waar de meerderheid tegen het geweld is en hoopt op een definitieve wapenstilstand. (Het meer volledige verhaal hierover, zaterdag in het AD: Baskenland stemt tegen angst)

En ondanks alles blijft Baskenland een prachtige land, natuurlijk, met onder anderen het prachtige Guggenheim-museum dat het straatbeeld van Bilbao beheerst en gisteren in de avondzon prachtig schitterde:

baskenland6