Vanmiddag een interview bij de radio gehad, in één van de leukste studio’s trouwens, die van Catalunya Ràdio aan de Diagonal. Begane grond, op een hoek bij de straat, en al zo normaal in het straatbeeld dat er vrijwel nooit meer iemand door de ook van buiten transparante ruiten gaat staan loeren. Heb er vroeger vaak ’s nachts gezeten om over voetbal te praten: een programma dat om middernacht begon en tot half twee duurde. Eén keer werden we opgeschrikt door een grote knal, de ruiten en hele studio trilden: de ETA had 3 kilometer verderop een kantoorgebouw geprobeerd op te blazen. Nog nooit zo snel, en op de fiets natuurlijk, op de plaats van een aanslag geweest…

Maar daar ging het niet over. Radio. Een fenomeen in Spanje, veel beter beluisterd dan in Nederland. Een ándere radio ook. Je hebt muziekzenders, met, je raadt het al, alleen maar muziek en af en toe een stemmetje ertussendoor. En je hebt de traditionele zenders, de praatzenders. Letterlijk, want er wordt nooit ook maar één plaatje opgezet, hooguit tien seconden muziek van een jingle. Radio is hier praten en luisteren, zoals vanmiddag. De twee meiden van Hem de parlar (We moeten praten) praten elke werkdag drie uur aan elkaar, mét verschillende gasten natuurlijk. Vorige week was ik bij het ochtendprogramma van dezelfde zender: van 6 tot 11 uur, aan één stuk door (dat programma, ik niet), slechts onderbroken door de reclame en nieuwsbulletins.

Muziekje erbij? Doen ze hier niet aan. Ook niet bij de sportuitzendingen. Bij Langs de Lijn werd de muziekkeus en -samensteller beroemd, in Spanje moet je het niet in je hoofd halen de wedstrijdverslagen van de verschillende velden te onderbreken; de luisteraar zapt direkt naar de concurrent die wél het misschien nakende doelpunt live zal verslaan.

Populair om de tijd te vullen zijn de tertulias: de rondetafelgesprekken van zogenaamde én échte deskundigen, meestal óók journalisten. Ze praten over van alles en nog wat. De voetbalvariant van die tertulia werd ooit door m’n vrienden Leo Verheul, die het fenomeen uit Spanje kende, en Hugo Borst in Nederland op televisie geïntroduceerd; het was de voorloper van het huidige Studio Voetbal en die speciale praatprogramma’s tijdens EK’s of WK’s voetbal.