Tagarchief: zurich

IJsbaan en terrasjes op het Plaça de Catalunya

Ik denk niet dat het de eerste bestemming zal zijn als je deze winter als Nederlandse of Belgische toerist in Barcelona neerstrijkt. De stad wil in 2022 de Olympische Winterspelen herbergen – samen met, natuurlijk, de ski-stations in de Pyreneeën -en wil alvast in de stemming komen door à la New York een heuse ijsbaan op een centrale plek te installeren, op het centrale deel van het Plaça de Catalunya. (En al lijkt de beroemde ijsbaan in het Rockefeller Center het grote voorbeeld, ík heb nooit zo mooi geschaatst -mooi om de omgeving, niet om mijn stijl- als op de Wollman Rink in het Central Park.)

Dus opent Barcelona misschien al vrijdag, en anders in het weekeinde, zijn eerste tijdelijke ‘openlucht’ ijsbaan, naast de twee al bestaande banen, die van FC Barcelona en de Skating aan de straat Roger de Flor. Nou is dat ‘openlucht’ een beetje bedriegelijk, want de temperaturen zijn in Barcelona ook in de winter veel te hoog om er goed een ijsvloer te kunnen onderhouden. Dus wordt de piste, van 30 bij 40 meter, overdekt om binnenin de temperatuur wat lager te kunnen houden dan die +10 of soms zelf +20 graden buiten. Ga je toch de baan op (voor 8 euro/uur krijg je de schaatsen en handschoenen) dan moet je rekening houden met maximaal 350 stuntelende locals.

Leuker dan die ijsbaan zelf is misschien het terras dat ernaast wordt gebouwd, deels binnen, deels in de openlucht. Want daar heeft zo’n centraal plein als dat van Catalunya een hopeloos gebrek aan, aan authentieke terrassen. Zurich is natuurlijk een klassieker, in 1920 al geopend, maar sinds dat terras van de 30 tafeltjes voor de oude deur na de verbouwing werd uitgebreid tot meer dan 70 tafels, is een deel van de charme verloren gegaan. Verder heb je op het plein nauwelijks iets: twee terrasjes van ijssalon Farggi, en één van een bar-restaurant dat Catalunya heet, maar waar je toch ook niet snel gaat zitten.

Dat is wel eens anders geweest. Begin vorige eeuw was het Plaça de Catalunya zo’n Parijs-achtig plein waar allemaal grand café’s met hun terrassen talrijke klandizie trokken. De eerste was toevallig eentje precies op de plaats waar nu de ijsbaan komt, het Gran Café del Siglo XIX, in 1888 geopend ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling. De grote ‘kiosk’, hier midden, achter op de foto, kreeg de bijnaam La Pajarera, de vogelkooi.

Nog vóórdat het plein in de jaren 20 zijn huidige vorm kreeg, was er ook al het klassieke, immens populaire Maison Dorée, dat lag op het stukje tussen de Rambla en het doodlopende straatje Rivadeneyra, zeg maar naast het huidige Hard Rock Café. Het waren de Franse broers Pompidor die die klassieker aan het plein openden. Ernaast lagen El Continental en Munich, waar nu, op Pelai met Rambla, de Burger King en McDonalds liggen. Een klein verschil…

Diagonaal aan de overkant van het plein, op de hoek met Passeig de Gracia (waar  nu Banco Español de Crédito op de gevel staat), lag het majestueuze Hotel Colon, waar we het hier recent over hadden. En op de hoek met de Rambla de Catalunya kwam vanaf 1909 La Lluna. Plus dus Zurich vanaf 1920, op de volgende hoek, met Pelai. En waar nu de immense Corte Inglés het beeld van dit ‘centrum’ van Barcelona bepaalt, lag tot 1962 het Casa Vicenç Ferrer, met daarin hotel Victoria, hier links op een foto uit 1931. Later, na de Burgeroorlog, kwam daar dans- en theesalon Rigat, in die grauwe naoorlogse jaren nog één van de weinige plekken van vermaak mét terras op het Plaça de Catalunya; de rest was in de oorlog allemaal gesloten. En in plaats van al die prachtige hotels en grand café’s kwamen er talloze bankgebouwen die nu nog altijd in meerderheid zijn.

Nostalgisch verlangen naar het oude Zurich

“We zien elkaar bij Zurich.” Meer hoef je in Barcelona niet te zeggen. Duizenden, miljoenen mensen hebben met elkaar afgesproken bij Zurich – spreek uit Zoerietsj – sinds het beroemdste, want meest centraal gelegen terras van de stad op 30 november 1920 zijn deuren opende als koffiehuis van het ondergrondse treinstation. Vanaf die eerste dag is Zurich in handen geweest van de familie Valldeperas en in die bijna 90 jaar is de zon er bijna nooit ondergegaan, want de ligging op het zuiden is ideaal.

Maar toch, voor ons, de ‘veteranen’ die het oude Zurich hebben meegemaakt, is het terras nooit meer hetzelfde geweest. Binnen wel, daar is de oude stijl redelijk geslaagd gehandhaafd. Maar dat terras, dat gouden terras waar geliefden, onbekenden, toeristen, immigranten en gepensioneerden altijd afspraken, dat terras is nooit meer hetzelfde geweest.

Hoe een terras zijn charme kan verliezen? In de eerste plaats door het vijf keer zo groot te maken. Vroeger stonden er alleen drie rijen tafeltjes met schattige parasols tegen de gevel aan. In de jaren negentig werd de stoep aan de kant van de Plaça de Catalunya enorm verbreed en kon Zurich er uitbreiden. Goed voor de business natuurlijk. Ook de façade zelf is zijn aantrekkingskracht kwijt. Tussen 1996 en 1998 werd deze hele ‘gouden’ driehoek platgegooid om er het huidige Triangle-winkelcentrumpje te bouwen. Even vreesde iedereen dat Zurich helemaal zou verdwijnen, maar de historische bar mocht op dezelfde plaats blijven voortbestaan. De obers die er al tientallen jaren werkten – en sommigen nog steeds -, José, de broers Antonio en José María,  Manuel, Celestino en, achter de bar, Trinidad, die kregen twee jaar doorbetaald en genoten even van het leven voordat zij op hun gebruikelijke, afstandige en soms hautaine manier de toeristen weer van koffie en bier gingen voorzien voor prijzen die, trouwens, zeer schappelijk zijn in vergelijking met, bijvoorbeeld, die van de terrasjes op de Rambla. En je wordt bij Zurich niet in de maling genomen: als je een biertje bestelt, krijg je een tubo of een mediana, voor iets meer dan 2 euro en niet direkt een halve liter voor 8,50 euro.