De Valle de Tobalina is prachtig, zoals zo veel valleien rond rivieren (de Ebro, in dit geval) en tussen de bergen, hier tussen die van Burgos en Álava, ergens op de rand van het Baskenland en de Spaanse meseta. De Valle de Tobalina is ook doodstil, zoals een heel groot deel van het Spaanse platteland. Ben er vandaag, in de zinderende hitte, zes uur lang doorheen gereden, op en neer, en je komt bijna niemand tegen.

De vallei is nieuws, deze dagen, want er ligt de oudste kerncentrale van Spanje, die van Garoña. Gebouwd in 1970 en volgens de regering klaar voor de sloop. In 2013 moet de centrale sluiten, tegen het advies van de Spaanse raad voor kernenergie in. Die vindt dat Garoña nog wel veilig is tot 2019. En kernenergie is goedkoop, in deze tijden van crisis. Maar premier Zapatero wil zijn verkiezingsbelofte nakomen, al doet hij dat maar halfslachtig: hij zou Garoña eigenlijk nu moeten sluiten. Niemand blij dus, arbeiders en burgemeesters aan de ene kant niet, ecologisten aan de andere ook niet.

Van buitenaf, van zo’n 600 kilometer afstand in Barcelona, leek het of de hele vallei tegen de sluiting van de kerncentrale was. Dat blijkt anders. Nog geen 1.000 mensen wonen er, iedereen kent elkaar, iedereen heeft wel een vriend of familielid voor Garoña werken en weinigen durven dan ook hun kritiek te uiten. “Dan komen er represailles,” weten ze. Een eigenaresse van een winkel, op 500 meter van de centrale: “Als je een camera bij je zou hebben, zou ik niet met je praten.” Een Molsekine-schrift met pen is anoniemer, mensen praten makkelijker. En zeggen dan dat ze bang zijn, voor een ongeluk, en dat de centrale helemaal niet zoveel economische voorspoed heeft gebracht.

Ik laat de vallei achter me, het gevecht zal er nog een tijd doorgaan. Intussen raakt de vallei steeds leger, zoals overal in Spanje. Toeristen komen er nauwelijks; die zetten hun tentje liever iets verderop neer, waar géén kerncentrale is. De burgemeester, die zelf voor de centrale werkt en dus tégen sluiting is, denkt ook niet dat het toerisme dé oplossing voor de toekomst is. “De winter is hier heel erg lang en zwaar,” zegt hij. Het is nu boven de 30 graden.