Vanaf vandaag is hij geen ereburgemeester van Madrid meer, noch adoptiefzoon van de Spaanse hoofdstad en ook de gouden- en eremedaille zullen hem, postuum, worden ontnomen. Beter laat dan nooit, maar er zijn zaken in Spanje die nog zo gevoelig liggen dat ze zich héél langzaam moeten voltrekken. Zeker als het Francisco Franco betreft, de kleine dictator (hier vrolijk op de foto met de besnorde collega Hitler) die in staat bleek een heel land in zijn ijzeren greep te houden zonder dat iemand er iets tegen deed. Nóg hebben sommige Spanjaarden spijt dat het land lijdzaam de dood van de generalísimo afwachtte en pas tóen de weg naar de democratie insloeg.

Op voorstel van Izquierda Unida (Verenigd Links), wiste het gemeentebestuur van Madrid vandaag de sporen van Franco in de eregalerij uit. Maar niet iedereen was het er mee eens. Enkele wethouders van de Partido Popular kwamen niet opdagen voor de stemming en hun partij, die overigens wel vóór stemde, klaagde erover dat het nou maar eens moet zijn afgelopen met het schoppen tegen het verleden.

Het besluit van de Madrileense gemeenteraad past een beetje in de tendens van de laatste jaren om de nalatenschap van Franco in het openbare leven te wissen. Zijn laatste standbeelden, in Madrid en Santander, zijn inmiddels verdwenen en eindigden in anonieme opslagplaatsen. Andere sporen zijn iets moeilijker uit te wissen: er bestaan in het centrum van Spanje nog kleine dorpjes met opvallende namen, zoals Villanueva de Franco (Nieuwedorp van Franco) en, nóg mooier, Llanos del Caudillo, de Vlaktes van de Führer (Caudillo betekent Leider, maar Führer past in dit opzicht wat beter). Enkele jaren geleden stemden de 700 bewoners van dit laatste gat, ergens in de provincie Ciudad Real op de weg van Madrid naar het zuiden, tegen een naamswijziging van het oord, dat in 1956 met financiële steun van de dictator werd gesticht.

Overigens bestond het ‘photoshoppen’ ook al eind jaren dertig, een uitvinding die vanzelfsprekend door de dictaturen het best en meest is toegepast. Het persbureau Efe vond in zijn archieven twee dezelfde foto’s van dat bezoek van Hitler aan Franco, op het Frans-Baskische treinstation van Hendaye. Op de originele foto staat Franco met zijn ogen dicht; dat schoonheidsfoutje werd later met een ander hoofd van hem, geplakt op de eerste foto, hersteld.