De magie van de Montjuïc, een berg die steeds completer wordt, met aan de zeekant sinds kort het hotel Miramar (vroegere TV-studio’s van TVE) en het park (Jardines de Mossén Costa i Llobera) waar de mooiste cactussen van de stad zijn te bewonderen, heb ik al vaker beschreven hier. En vooral de voor velen toch onbekende begraafplaats. Was er deze week op een plek waar ik tot nu toe nog nooit was geweest: helemaal aan de zuidwestkant, waar er aan de straat Mare del Deu del Port een half verstopte ingang is die je net als de anderen óók met de auto kunt binnenrijden (blijft uniek, dit cementerio, omdat je het met de auto kunt bezoeken). Dichtbij die ‘achteringang’ (je hebt ook een ingang helemaal aan de bovenkant, dichtbij het Olympisch stadion en de botanische tuin, maar die is slechts voor voetgangers) ligt de Fossar de la Pedrera, het grote massagraf van Barcelona. Naar schatting liggen er zo’n 4.000 mensen begraven, de meeste van hen slachtoffers van het Franco-regime, mannen en vrouwen die door de troepen van de generaal werden gefusilleerd en anoniem hier werden ‘gedumpt’.

Pas na de komst van de democratie in 1975 werd er hard aan gewerkt om deze historische plaats een waardiger aanzien te geven, want lange tijd was het een braakliggend terrein met wat witte kruisen erop, en een datum (maar geen naam) van de dag van overlijden. Ook liggen er mensen begraven waarvan de familie vroeger geen geld had om hen een persoonlijk graf in één van de 200.000 nissen op de Montjuïc te geven.

Er staan verschillende monumenten op de Fossar de la Pedrera, zoals pilaren met meer dan 2.000 namen van Franco-slachtoffers, plus een herdenkhoek van de doden van de Tweede Wereldoorlog, plus een apart graf voor de oud-president van de Catalaanse regering, Lluís Companys, die ook werd gefusilleerd. Sinds zaterdag staat er bovendien een nieuw monument, voor de vele politieke doden van de anrchistische vakbond CNT, die zijn 100-jarig bestaan viert.